Czerniak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z melanocytów, czyli komórek produkujących barwnik - melaninę. Czerniak może powstawać w obrębie istniejących wcześniej znamion popularnie nazywanych pieprzykami ale może rozwinąć się również w skórze uprzednio niezmienionej. Zauważenie nieprawidłowości zachodzących w znamionach jest bardzo ważne, aby uchwycić rozwój czerniaka. Czerniak nie zawsze musi mieć czarną lub ciemnobrązową barwę, niektóre z nich mają postać różowych guzków, czerwonych blaszek ze złuszczaniem lub plam ustępujących z białym odbarwieniem. W zaawansowanych przypadkach może pojawić się krwawienie, sączenie, złuszczanie, strup, stan zapalny, świąd i przeczulica.
Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na ten nowotwór należy unikać intensywnej ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne, a przede wszystkim unikać oparzeń słonecznych. W przypadku rodzinnego występowania czerniaka należy częściej poddawać się badaniom kontrolnym skóry. Każdy powinien też prowadzić samokontrolę, żeby móc zaobserwować pierwsze, niepokojące objawy. Do symptomów czerniaka zalicza się:
- zmiana kształtu znamienia – niejednolity kolor i brzeg;
- zmiana koloru znamienia – w tym jego ciemnienie czy też utrata koloru;
- powiększanie się lub owrzodzenie zmiany, zaczerwienienie, swędzenie i ból, uwypuklenie ponad powierzchnię skóry lub zapadanie się poniżej poziomu skóry;
Kiedy badanie histopatologiczne potwierdza rozpoznanie czerniaka, konieczne jest wdrożenie leczenia. Po wycięciu zmiany do wykonania badań, następuje wycięcie blizny po biopsji – z większym marginesem zdrowej tkanki. Gdy u pacjenta nie ma przerzutów leczenie może być zakończone na tym etapie – chory musi jedynie podlegać wyznaczonym przez lekarza prowadzącego wizytom kontrolnym i zasadom profilaktyki.
W razie stwierdzenia przerzutów czerniaka, leczenie ustalane jest w zależności od stopnia zaawansowania choroby, lokalizacji przerzutów oraz od stanu ogólnego pacjenta. W niektórych sytuacjach zabieg operacyjny musi być uzupełniony o usunięcie sąsiadujących węzłów chłonnych. W zaawansowanych przypadkach może być potrzebne wdrożenie chemio- lub radioterapii. Kolejną metodą o rosnącym znaczeniu w walce z czerniakiem jest immunoterapia, która polega na podawaniu leków stymulujących odpowiedź odpornościową organizmu ukierunkowaną na niszczenie komórek nowotworowych.
Jak chronić się przed czerniakiem?
Badania naukowe wskazują, że unikanie ekspozycji na światło słoneczne zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory skóry. Najlepsze rezultaty uzyskiwane są przy zastosowaniu poniższych zaleceń:
- stosowanie kremów ochronnych z filtrami przeciwsłonecznymi
- noszenie przewiewnych ubrań z długimi rękawami i nogawkami,
- noszenie nakryć głowy i okularów przeciwsłonecznych
- zapobieganie oparzeniom skórny u dzieci i młodzieży
Poradnia ORTMED Sp. z o.o. w Łodzi zaprasza do udziału w projekcie „Wspólnie przeciwko czerniakowi! Program edukacyjno-profilaktyczny dla mieszkańców województwa łódzkiego”, współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej.
PORADNIA ORTMED SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
ul. Wodnika 7; 91-498 Łódź
Telefon: 42 658 29 39
Stworzenie artykułu oraz jego publikacja jest współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020.
