Parlament Europejski rozważał wprowadzenie obowiązkowych badań lekarskich co pięć lat dla osób po 70. roku życia. Ostatecznie jednak europosłowie odrzucili ten projekt, uznając, że byłby on nieproporcjonalnie surowy wobec osób starszych. Podjęto decyzję, że kierowcy po ukończeniu 70 lat będą zobowiązani do poddania się ocenie stanu zdrowia przed uzyskaniem nowego prawa jazdy.
Ocena ta nie musi jednak oznaczać wizyty u lekarza – w niektórych krajach możliwe będzie zastosowanie formularza samooceny. Kierowca sam będzie mógł w nim ocenić swoją kondycję zdrowotną i zadeklarować, czy jest w stanie bezpiecznie prowadzić pojazd. Taki system działa już m.in. w Szwecji i Holandii.
Parlament zaznaczył, że decyzja o tym, czy wystarczy samoocena, czy też konieczne będą obowiązkowe badania lekarskie, należy do kompetencji państw członkowskich.
Polska – wiek nie decyduje, zdrowie tak
Polska nie posiada ustawowo określonej górnej granicy wieku, do której można prowadzić pojazdy mechaniczne. Kluczowym kryterium jest brak przeciwwskazań zdrowotnych, który każdorazowo ocenia lekarz.
Do najczęstszych schorzeń uniemożliwiających prowadzenie pojazdów należą:
- poważne zaburzenia słuchu i wzroku,
- choroby stawów ograniczające sprawność fizyczną,
- przebyte udary mózgu i inne schorzenia neurologiczne,
- zaburzenia psychiczne,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- przewlekłe zmęczenie i nadmierna senność.
Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, padaczka czy niewydolność serca, nie wykluczają automatycznie kierowania pojazdem, ale wymagają indywidualnej oceny medycznej.
Statystyki i ryzyko
Z wiekiem wzrasta ryzyko wypadków – potwierdzają to dane Komendy Głównej Policji. W 2023 roku kierowcy powyżej 60. roku życia byli sprawcami 3571 wypadków drogowych. Choć ta liczba nie dominuje w zestawieniach ogólnych, stanowi istotny argument za potrzebą systemowej oceny zdolności seniorów do prowadzenia pojazdów.
Z biegiem lat pogarsza się zdolność oceny odległości, czas reakcji oraz refleks. Częściej pojawiają się też problemy ze wzrokiem i słuchem, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo na drodze.
Obowiązywanie prawa jazdy
W Polsce prawo jazdy wydawane jest na 15 lat, jeśli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych. W przypadku osób z chorobami przewlekłymi lekarz może zdecydować o skróceniu ważności dokumentu. W takiej sytuacji kierowca zobowiązany jest do regularnych badań i dostarczania zaświadczeń potwierdzających zdolność do kierowania pojazdem.
Choć unijna reforma nie zmienia tych zasad, może zwiększyć liczbę przypadków, w których osoby starsze będą zobowiązane do przeprowadzenia takiej oceny częściej niż dotąd.
Poszanowanie praw seniorów
„Nie możemy tworzyć przepisów, które będą uderzały w konkretną grupę społeczną tylko ze względu na jej wiek” – to jedno z kluczowych zdań padłych podczas debaty w Parlamencie Europejskim. Przyjęta reforma ma chronić bezpieczeństwo na drogach, ale jednocześnie nie ograniczać niepotrzebnie swobód obywatelskich.
Eksperci podkreślili również: „Największym ryzykiem nie jest sam wiek, lecz brak świadomości ograniczeń, jakie się z nim wiążą”.
Komentarze (0)