Nowelizacja przepisów, która wejdzie w życie 17 kwietnia 2025 roku, ma na celu usunięcie dotychczasowych luk w prawie i umożliwienie skutecznej egzekucji istniejącego zakazu fotografowania. Mimo że zakaz ten funkcjonował już od momentu uchwalenia Ustawy o obronie Ojczyzny w 2022 roku, jego praktyczne wdrażanie pozostawało niewystarczające z powodu braku jasnych wytycznych, procedur i ujednoliconych znaków ostrzegawczych.
Ministerstwo Obrony Narodowej, odpowiadając na potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa, ogłosiło rozporządzenie, które precyzuje zasady oznaczania obiektów zakazem oraz ustanawia formalne procedury przyznawania zezwoleń na fotografowanie.
Kto podlega zakazowi?
Nowe przepisy obejmą osoby wykonujące zdjęcia, nagrania wideo i inne formy rejestracji audiowizualnej. Zakaz będzie obowiązywał w przypadku obiektów uznanych za strategiczne z punktu widzenia bezpieczeństwa narodowego oraz infrastruktury państwowej. Ochroną objęte zostaną:
- obiekty mające znaczenie dla obronności kraju,
- infrastruktura krytyczna,
- instytucje i budynki podporządkowane Ministerstwu Obrony Narodowej,
- osoby i mienie znajdujące się na terenach wskazanych w przepisach.
- Zakaz będzie dotyczył nie tylko wykonywania zdjęć aparatem fotograficznym, lecz także filmowania kamerą, nagrywania za pomocą telefonów komórkowych, a nawet rejestrowania obrazu przy pomocy dronów.
Wyjątek od zakazu przewidziano jedynie w określonych sytuacjach. Nie obejmuje on m.in. działań służb mundurowych, prac dokumentacyjnych wykonywanych przez zarządców obiektów oraz relacji dziennikarskich realizowanych za zgodą odpowiednich organów państwowych.
Jak uzyskać zgodę?
Osoby prywatne lub przedstawiciele mediów, którzy mimo zakazu chcą wykonywać zdjęcia objętych ochroną obiektów, będą zobowiązani do uprzedniego złożenia stosownego wniosku. Procedura zakłada możliwość złożenia dokumentu w dwóch formach:
- elektronicznej – opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
- papierowej – z pełnymi danymi wnioskodawcy.
Wniosek musi zawierać:
- dane osobowe osoby wnioskującej,
- dokładny czas i miejsce planowanej rejestracji wizualnej,
- uzasadnienie potrzeby wykonania zdjęć lub nagrania.
Organ rozpatruje wniosek w terminie do 14 dni. Jeżeli decyzja będzie pozytywna, wnioskodawca otrzyma dokument zawierający dane fotografa, lokalizację oraz termin, w którym zdjęcia mogą zostać wykonane. W dokumencie musi się również znaleźć informacja o osobie towarzyszącej z uprawnionego organu, która będzie obecna podczas wykonywania rejestracji.
Wyraźne oznakowanie – nowe tablice
Jedną z najistotniejszych zmian jest wprowadzenie jednolitego wzoru tablicy informującej o zakazie fotografowania. Dotychczas brak standaryzacji prowadził do niejasności i nieporozumień. Od 17 kwietnia 2025 roku każda strefa objęta zakazem musi zostać oznaczona specjalną tablicą ostrzegawczą.
Tablica będzie mieć wymiary 60 × 60 cm, a jej elementy graficzne zostaną zaprojektowane w sposób maksymalnie czytelny. Znajdzie się na niej:
- czarny napis „ZAKAZ FOTOGRAFOWANIA”,
- przekreślone piktogramy przedstawiające aparat, kamerę i telefon,
- czerwone elementy ostrzegawcze,
- tłumaczenia komunikatu na język angielski, niemiecki, rosyjski i arabski.
Nowe oznaczenia mają być umieszczane w widocznych miejscach – na ogrodzeniach, elewacjach budynków oraz przy bramach wejściowych. Ich celem jest jednoznaczne informowanie o zakazie oraz zapobieganie nieumyślnym naruszeniom prawa.
Surowe konsekwencje
Zgodnie z art. 683a Ustawy o obronie Ojczyzny, osoba, która nie posiada zezwolenia i mimo zakazu wykonuje zdjęcia lub nagrania, podlega karze grzywny albo aresztu. To jednak nie wszystko – w przepisach przewidziano również możliwość orzeczenia przepadku urządzenia, którym dokonano rejestracji.
Oznacza to, że nawet jeżeli fotograf użył telefonu, który nie jest jego własnością, sprzęt ten może zostać skonfiskowany przez odpowiednie służby. W praktyce stanowi to ostrzeżenie nie tylko dla profesjonalistów, lecz także dla amatorów, którzy często nie zdają sobie sprawy z prawnych konsekwencji swoich działań.
Fotografia w nowej rzeczywistości
Wprowadzenie nowych przepisów oznacza konieczność zmiany podejścia do fotografowania w przestrzeni publicznej. Osoby, które do tej pory spontanicznie wykonywały zdjęcia budynków, przestrzeni przemysłowych czy wojskowych, muszą liczyć się z ryzykiem złamania prawa.
Dla pasjonatów fotografii to ogromna zmiana. Wiele miejsc, które dotąd wydawały się ogólnodostępne, będzie wymagać dodatkowej analizy, a w razie wątpliwości – złożenia wniosku o pozwolenie. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby korzystające z dronów oraz sprzętu o dużym zasięgu optycznym.
Klarowność zamiast niepewności
Wcześniejsze regulacje były nieprecyzyjne i często trudne do wdrożenia w praktyce. Teraz, dzięki rozporządzeniu Ministerstwa Obrony Narodowej, wprowadzona zostaje spójna struktura obejmująca zarówno oznaczenia, jak i tryb udzielania zezwoleń. To znaczący krok ku efektywnej ochronie obiektów o strategicznym znaczeniu.
Resort wskazuje jednoznacznie, że nowe regulacje „wprowadzają jasność i jednolitość w egzekwowaniu zakazu”. Oznacza to, że nie będzie już miejsca na dowolność interpretacyjną ani brak wiedzy jako linię obrony. Od 17 kwietnia 2025 roku każdy będzie musiał liczyć się z konsekwencjami – zarówno prawnymi, jak i materialnymi – wynikającymi z niedostosowania się do przepisów.
W tym nowym kontekście aparat fotograficzny stanie się nie tylko narzędziem artystycznej ekspresji, ale także przedmiotem podlegającym ścisłej regulacji prawnej.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.