Nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku wprowadza do polskiego systemu prawnego rozwiązania, które mają poprawić komfort pracy i dać większe wsparcie w sytuacjach rodzinnych. Przepisy te wdrażają postanowienia unijnych dyrektyw „work-life balance” oraz o przejrzystych warunkach pracy. Efektem jest m.in. wprowadzenie trzech dodatkowych typów wolnego, które mogą łącznie dać pracownikowi nawet 9 dni odpoczynku więcej niż dotąd.
Pierwszym z nich jest urlop opiekuńczy, który umożliwia wzięcie do 5 dni wolnego w roku kalendarzowym. Co ważne – nie ma znaczenia, jak długo pracownik jest zatrudniony ani na jakiej umowie. Urlop ten może być przeznaczony na opiekę nad dzieckiem, współmałżonkiem, rodzicem lub każdą osobą, która mieszka z pracownikiem i wymaga pomocy z przyczyn zdrowotnych. Pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia tego urlopu ani wymagać zaświadczenia lekarskiego, co podkreśla jego elastyczny charakter. Należy jednak pamiętać, że urlop opiekuńczy jest bezpłatny – za dni jego trwania nie przysługuje wynagrodzenie.
Kolejnym nowym uprawnieniem jest urlop z powodu siły wyższej. Pracownik może z niego skorzystać w nagłych i nieprzewidzianych okolicznościach – np. gdy jego bliski ulegnie wypadkowi lub poważnie zachoruje. Do dyspozycji są 2 dni lub 16 godzin w roku, przy czym to pracownik decyduje, czy chce wykorzystać wolne w dniach, czy w godzinach. Wniosek o taki urlop można złożyć nawet w dniu jego wykorzystania. Za czas wolny przysługuje 50% wynagrodzenia.
Z kolei urlop na dziecko do 14. roku życia to rozwiązanie znane już wcześniej, które jednak pozostaje integralną częścią pakietu dni wolnych. Przysługuje wyłącznie pracownikom faktycznie wychowującym dziecko i wynosi 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku. Co istotne – za ten czas zachowuje się pełne wynagrodzenie, a w przeciwieństwie do urlopu opiekuńczego jest to uprawnienie wyłącznie dla rodziców lub opiekunów prawnych.
Standardowy urlop wypoczynkowy – bez zmian, ale z nowym kontekstem
Choć nowe przepisy wprowadzają kilka dodatkowych możliwości wolnego, nie zmieniają one podstawowego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Nadal wynosi on 20 dni dla osób zatrudnionych krócej niż 10 lat i 26 dni dla tych, którzy posiadają co najmniej 10-letni staż pracy. Co istotne, do stażu pracy wliczają się również lata nauki, np. ukończenie studiów wyższych oznacza doliczenie 8 lat do stażu.
Warto podkreślić, że nowe dni wolne nie są częścią urlopu wypoczynkowego – nie zmniejszają jego wymiaru i stanowią zupełnie odrębne uprawnienia.
Bilans – nawet 35 dni wolnego w roku
Dzięki zmianom w przepisach, pracownik może uzyskać w 2025 roku dostęp do aż 35 dni wolnego. W uproszczeniu, składają się na to:
- 20 lub 26 dni standardowego urlopu wypoczynkowego,
- 5 dni urlopu opiekuńczego,
- 2 dni lub 16 godzin z powodu siły wyższej,
- 2 dni lub 16 godzin na dziecko do 14. roku życia.
Daje to zupełnie nowe możliwości planowania odpoczynku. Szczególnie istotne są te zmiany dla osób opiekujących się chorymi członkami rodziny, samotnych rodziców oraz pracowników, którzy zmagają się z nagłymi kryzysami w życiu prywatnym.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.