Zgodnie z zarządzeniem prezesa NFZ z 1 kwietnia 2025 roku, od 2 maja zaczęły obowiązywać zmodyfikowane reguły rozliczania świadczeń w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS). Ich celem jest poprawa organizacji leczenia i przyspieszenie procesu diagnostyki. Co istotne, choć przepisy formalnie już obowiązują, dotyczą one rozliczeń za świadczenia realizowane od 1 listopada 2025 roku. To oznacza, że do tego czasu placówki mają możliwość przygotowania się do nowego systemu.
Dodatkowo, już w okresie od 1 lipca do 30 września 2025 r. rozpocznie się pierwszy okres oceny działania systemu – będzie to swoisty „okres próbny”. Wskaźniki będą porównywane do danych z 2024 roku, co pozwoli na ustalenie punktu odniesienia i ocenę postępów świadczeniodawców.
System nagród i sankcji – presja na przychodnie
NFZ zastosował nowy mechanizm finansowy, który ma motywować poradnie do zwiększania liczby wizyt pierwszorazowych. Każda placówka będzie oceniana kwartalnie – jeśli nie odnotuje wzrostu liczby takich wizyt o co najmniej 3 punkty procentowe względem tego samego kwartału roku poprzedniego, grozi jej obniżenie stawek. Jak czytamy: „w przypadku braku realizacji wskaźnika wzrostu świadczeń pierwszorazowych w danym kwartale, przez trzy kolejne miesiące stosuje się rozliczenie według wartości 75% stawki”.
To oznacza, że placówki, które nie wywiążą się z nowych norm, mogą liczyć się z poważnymi konsekwencjami finansowymi, co w praktyce może wpłynąć na ich płynność i dostępność usług dla pacjentów.
Specjalizacje objęte zmianami
Lista specjalizacji, które podlegają nowym zasadom rozliczeń, jest obszerna. NFZ skoncentrował się na dziedzinach, w których czas oczekiwania jest najdłuższy, a potrzeby społeczne – największe. Nowe zasady obejmują:
- diabetologię
- endokrynologię
- nefrologię
- hematologię
- reumatologię
- kardiologię
- alergologię
- gruźlicę i choroby płuc
- geriatrę i osteoporozę
- choroby metaboliczne
- choroby zakaźne
- hepatologię
- gastroenterologię
- neurologię
- ortopedię i traumatologię narządu ruchu
- immunologię
- dermatologię i wenerologię
- choroby naczyń
- audiologię i foniatrię
- leczenie bólu
- genetykę i toksykologię
Każda z tych dziedzin ma kluczowe znaczenie dla zdrowia publicznego, a ich skuteczna organizacja może przyczynić się do poprawy rokowań pacjentów w wielu grupach wiekowych.
Wyłączenia – gdzie zasady nie obowiązują?
Nie wszystkie świadczenia specjalistyczne będą objęte reformą. Zgodnie z decyzją NFZ, z nowego modelu rozliczania wyłączono:
- świadczenia realizowane w ramach tzw. pierwszorazowej opieki onkologicznej (np. karta DiLO),
- diagnostykę onkologiczną,
- świadczenia pielęgniarskie i położnicze w ramach AOS,
- procedury zabiegowe,
- świadczenia związane z kwalifikacją do przeszczepu i monitorowaniem pacjentów po zakwalifikowaniu,
- świadczenia udzielane w trybie nagłym,
- świadczenia rozliczane na podstawie faktury zakupu.
To pozwoli uniknąć ograniczeń w kluczowych przypadkach klinicznych, gdzie czas reakcji decyduje o życiu i zdrowiu.
Czym jest świadczenie pierwszorazowe?
Zmieniło się także podejście do samego pojęcia „pierwszej wizyty”. NFZ traktuje je jako kompleksowy proces, a nie pojedynczą konsultację. Jak zaznaczono: „świadczenie może obejmować wywiad lekarski, badanie fizykalne, skierowanie na badania dodatkowe, ocenę wyników badań dodatkowych, analizę dokumentacji medycznej”.
Lekarz specjalista po takiej wizycie ma obowiązek podjęcia decyzji o dalszym prowadzeniu pacjenta – może skierować go do podstawowej opieki zdrowotnej, do innego specjalisty, do szpitala lub zakończyć leczenie. W uzasadnionych przypadkach może również wystawić kartę DiLO.
Nowy system wymusza na przychodniach przebudowę harmonogramów i reorganizację pracy. Aby spełnić nowe normy, trzeba będzie zwiększyć liczbę terminów dla pacjentów pierwszorazowych, co często wiąże się z koniecznością zatrudnienia nowych lekarzy lub zwiększeniem liczby godzin pracy już zatrudnionego personelu.
Czy system spełni swoje zadanie?
Założeniem reformy jest poprawa dostępności do opieki specjalistycznej i przyspieszenie procesu diagnostycznego. To także próba rozliczenia placówek z efektywności działań. Czas pokaże, czy nowy model się sprawdzi – wszystko będzie zależeć od dobrej woli i zdolności adaptacyjnych świadczeniodawców.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.