Rząd wprowadza przełomowe zmiany. Staż pracy znacznie się wydłuży

Reforma przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma na celu zrównanie sytuacji osób pracujących w różnych modelach zatrudnienia, które dotąd były traktowane przez system mniej korzystnie niż pracownicy etatowi.

Co dokładnie będzie wliczane?

Zgodnie z projektem nowelizacji, katalog form aktywności zawodowej, które będą zaliczane do stażu pracy, obejmuje:

• okresy wykonywania umów zlecenia,
• czas prowadzenia działalności gospodarczej,
• okresy współpracy z przedsiębiorcami,
• okresy zawieszenia działalności w związku z opieką nad dzieckiem,
• członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych,
• pracę zarobkową za granicą – bez względu na jej prawny charakter.

Do zaliczenia tych okresów do stażu pracy wymagane będzie przedstawienie dokumentów potwierdzających faktyczne wykonywanie pracy, np. zaświadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dopuszczalne będą także inne formy dowodów, oceniane zgodnie z ogólnymi zasadami dowodowymi.

Korzyści dla pracowników: dłuższy urlop i dostęp do świadczeń

Nowelizacja przepisów Kodeksu pracy otwiera nowe możliwości dla osób zatrudnionych dotychczas poza systemem etatowym. Jedną z kluczowych zmian będzie wpływ zaliczanych okresów pracy na wymiar urlopu wypoczynkowego. Osoba, która przedstawi dokumenty potwierdzające czteroletni okres pracy na podstawie umowy zlecenia, uzyska prawo do 26 dni urlopu, zamiast dotychczasowych 20 dni, przysługujących nowym pracownikom.

To jednak nie koniec. Uznanie takich okresów w stażu pracy będzie mieć również znaczenie przy ustalaniu prawa do nagród jubileuszowych, odpraw oraz możliwości aplikowania na stanowiska, które wymagają konkretnego doświadczenia zawodowego. Tym samym zrównane zostaną szanse wszystkich pracujących, niezależnie od formy prawnej zatrudnienia.

Reforma obejmie także przeszłość

Jednym z najważniejszych elementów reformy jest jej działanie wstecz. Przepisy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, będą miały zastosowanie również do okresów pracy sprzed tej daty. To oznacza, że doświadczenie zdobyte wcześniej, nawet wiele lat temu, zostanie uwzględnione przy ustalaniu praw pracowniczych.

– Przepisy będą działać wstecz, co oznacza, że już wcześniej przepracowane okresy zostaną zaliczone do stażu – wyjaśniła minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

To rozwiązanie zyskało szczególne uznanie wśród pracowników sektora kreatywnego, freelancerów, osób samozatrudnionych oraz tych, którzy sezonowo pracowali za granicą. Przez lata byli oni traktowani przez prawo pracy jak „niewidzialni”, a teraz ich aktywność zawodowa ma zostać oficjalnie uznana.

Społeczny i symboliczny wymiar zmian

Dotychczasowe przepisy wyraźnie uprzywilejowywały jedną formę zatrudnienia – klasyczną umowę o pracę. Tymczasem rzeczywistość gospodarcza uległa transformacji. Praca zdalna, freelance, samozatrudnienie czy praca w projektach to dziś dla wielu standard. Zmiana prawa, która zrówna uprawnienia wynikające z różnych form pracy, ma znaczenie nie tylko praktyczne, ale i społeczne.

– To jest zmiana sprawiedliwa, potrzebna i długo wyczekiwana – zaznaczył rzecznik rządu Adam Szłapka, podkreślając, że rząd Donalda Tuska chce naprawić długoletnie zaniedbania.

Ułatwienia w dokumentowaniu pracy

Nowe przepisy nie wprowadzą dodatkowych barier administracyjnych. Rząd zapowiedział, że procedury związane z dokumentowaniem przepracowanych okresów poza etatem będą maksymalnie uproszczone. Pracownicy będą mogli korzystać z szerokiego wachlarza dokumentów – od zaświadczeń z ZUS, przez umowy, po inne formy potwierdzające wykonywanie obowiązków zawodowych.

Dzięki temu osoby chcące skorzystać z nowych regulacji nie będą musiały przechodzić skomplikowanych i czasochłonnych procedur. Celem jest zapewnienie równego dostępu do praw pracowniczych wszystkim – niezależnie od przeszłości zawodowej.

Reforma dostosowana do współczesnego rynku

Reforma przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma kluczowe znaczenie w kontekście modernizacji polskiego rynku pracy. Dostosowuje ona prawo do rzeczywistości, w której różnorodność form zatrudnienia stała się normą. Elastyczne modele pracy nie mogą dłużej być pomijane przy ustalaniu uprawnień pracowniczych.

Wejście w życie nowelizacji 1 stycznia 2026 roku może stać się początkiem nowego etapu w polityce pracy. Etapu, w którym każda praca – niezależnie od formy prawnej – ma taką samą wartość, a system prawa uznaje jej znaczenie.