Wynika z prostego mechanizmu podatkowego, który w okresie rosnących wynagrodzeń zaczyna dotykać coraz większej grupy osób. Utrata nawet kilku tysięcy złotych netto w ostatnich miesiącach roku staje się zjawiskiem na tyle powszechnym, że obejmie wkrótce nawet kilka milionów osób.
Drugi próg podatkowy a niższa pensja netto
Polski podatek dochodowy działa na zasadzie dwóch progów podatkowych, które bezpośrednio wpływają na wysokość wynagrodzenia netto. Pierwsza stawka, wynosząca 12 proc., obowiązuje do momentu, w którym roczne dochody pracownika osiągną 120 tys. zł brutto. Po przekroczeniu tego limitu nadwyżka podlega już opodatkowaniu 32 proc.
W 2024 roku w tę wyższą stawkę weszło 7,9 proc. wszystkich podatników. Prognozy na 2025 rok pokazują wzrost do około 10 proc., co przekłada się na ponad 2,5 mln osób. To właśnie ta grupa najczęściej zauważy różnicę na przelewie za ostatnie miesiące roku, ponieważ wyższy podatek zacznie być naliczany w trakcie roku, a nie dopiero podczas rozliczenia rocznego.
Małgorzata Samborska, doradca podatkowy, wskazuje konkretny przykład: „Pracownik na umowę o pracę, który zarabia 13 tys. zł brutto dostanie za pracę w grudniu przelew na niecałe 7 tys. zł. Natomiast dla osoby zarabiającej 15 tys. zł brutto różnica między wypłatą w styczniu a grudniu czy listopadzie wynosi ponad 2,5 tys. zł”. Dla wielu osób taka różnica stanowi realne obciążenie finansowe, zwłaszcza przy wyższych kosztach życia pod koniec roku.
Progi podatkowe w Polsce – konstrukcja i skutki
W regulacjach podatkowych kluczowe są dwa progi: 12 proc. dla dochodów rocznych do 120 tys. zł oraz 32 proc. dla nadwyżki ponad tę kwotę. Oznacza to, że nawet pracownik, który od stycznia do listopada otrzymywał identyczne wynagrodzenie netto, może w grudniu zauważyć znaczne obniżenie przelewu. Nie wynika to z błędu pracodawcy, lecz z kumulacji wynagrodzeń, która skutkuje przekroczeniem progu i automatycznym naliczeniem wyższego podatku.
Wynagrodzenie brutto w takich przypadkach pozostaje niezmienne, ale pracownik traci część wypłaty netto, ponieważ pracodawca musi pobrać zaliczkę na podatek według wyższej stawki. Mechanizm ten działa niezależnie od branży czy rodzaju umowy, o ile jest rozliczana według skali podatkowej.
Wynagrodzenia powyżej 13 tys. zł brutto a przekroczenie progu
Osoby zarabiające powyżej 12 tys. zł brutto miesięcznie są szczególnie narażone na przekroczenie progu 120 tys. zł jeszcze przed końcem roku. W ich przypadku grudniowa wypłata może różnić się nawet o kilka tysięcy złotych w porównaniu z poprzednimi miesiącami. Pracownicy, którzy osiągają wynagrodzenia na poziomie 13 tys. zł brutto i więcej, odczuwają to szczególnie wyraźnie, bo ich miesięczne dochody szybciej kumulują się do poziomu przekroczenia granicy podatkowej.
W efekcie różnica staje się zauważalna i często zaskakuje tych, którzy wcześniej nie analizowali szczegółów systemu podatkowego. Z tego względu rośnie zainteresowanie narzędziami, które pozwalają utrzymać dochód netto na bardziej stabilnym poziomie.
Jak uniknąć przekroczenia drugiego progu podatkowego
Polskie prawo przewiduje szereg instrumentów, które pozwalają złagodzić skutki przekroczenia progu lub uniknąć go całkowicie. Wśród nich znajdują się ulgi, które mogą znacząco wpłynąć na wysokość podatku należnego państwu:
- ulga prorodzinna,
- ulga dla osób poniżej 26 roku życia,
- ulga dla osób, które po latach wróciły do kraju i zgłosiły to u płatnika,
- ulga dla rodzin wielodzietnych 4+ przy wcześniejszym złożeniu oświadczenia.
Istotnym narzędziem może okazać się również planowanie momentu wypłat jednorazowych świadczeń. Przeniesienie premii, bonusów lub innych dodatkowych przychodów na początek kolejnego roku pozwala niekiedy utrzymać dochód poniżej progu. Część podatników korzysta też ze wspólnego rozliczenia małżonków, co bywa szczególnie korzystne, gdy jedna ze stron nie uzyskuje dochodów.
Ulga dla seniorów – sposób na uniknięcie 32 proc. podatku
Od kilku lat obowiązuje także rozwiązanie skierowane do seniorów, którzy kontynuują aktywność zawodową mimo nabycia prawa do świadczenia emerytalnego. Ulga przysługuje osobom:
- które ukończyły wiek emerytalny,
- uzyskały prawo do pobierania emerytury,
- pozostają na rynku pracy i nie pobierają świadczeń.
Preferencja ta obejmuje zarówno przychody z umowy o pracę, jak i z działalności gospodarczej rozliczanej według skali podatkowej. Dzięki temu seniorzy pracujący mogą uniknąć wejścia w drugi próg podatkowy i obciążeń wynikających ze stawki 32 proc.
Planowanie dochodów jako kluczowe narzędzie w końcówce roku
Pracownicy osiągający wysokie wynagrodzenia coraz częściej analizują swoje dochody nie tylko pod kątem bieżącego miesiąca, lecz także całorocznej kumulacji. Niższa grudniowa wypłata bywa zaskoczeniem, dlatego rośnie znaczenie świadomego zarządzania przychodami.
Różnica na poziomie ponad 2,5 tys. zł między wynagrodzeniem z początku roku a tym otrzymanym w grudniu może stanowić dla części pracowników istotne obciążenie. Z tego względu coraz więcej osób sięga po dostępne ulgi oraz rozwiązania umożliwiające ograniczenie wpływu wyższego podatku.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.