Rzeka Bałutka w Łodzi. Gdzie można ją zobaczyć?
Rabunkowe korzystanie przez m.in. przemysł włókienniczy z zasobów wodnych, masowe wycinanie lasów i rosnący obszar nieprzepuszczalny miasta, doprowadziły do obniżenia poziomu wód podziemnych i zaniku naturalnych źródeł. Nadal jednak można w Łodzi odnaleźć ślady po obszarach źródłowych łódzkich rzek.Pierwszym krokiem do odzyskania łódzkich rzek jest zwiększenie wiedzy łodzian w zakresie występowania dolin rzecznych, a także obszarów źródłowych, które w wyniku zmian w cyklu hydrologicznym zostały odcięte od zasilania przez płytkie warstwy wód podziemnych - mówi Paweł Jarosiewicz, UŁ.
Bałutka, zwana też Jamnicą, Solówką lub Suljanką to dawna graniczna struga, oddzielająca grunty wsi Radogoszcz od Bałut i Żubardzia. Współcześnie Bałutka oddziela Żubradź od Żabieńca oraz Złotno i Teofilów od Zdrowia. Dziś Bałutkę można zobaczyć przy skrzyżowaniu alei Włókniarzy z Wielkopolską (około 4 km od jej dawnych źródeł).
Wypływa z podziemnego kanału deszczowego, kierując się w stronę Złotna. Obecnie niesie tylko wody drenażowe i filtracyjne, trafia też do niej deszczówka oraz woda z topniejącego śniegu.
Którędy płynęła Bałutka?
Od skrzyżowania Górniczej ze Sporną bałucka struga płynęła w kierunku parku Szarych Szeregów, a jej dolinę widać w zagłębieniach ulic: Złotniczej, Franciszkańskiej, Młynarskiej, Łagiewnickiej (przy dawnym szpitalu Heleny Wolf) Zgierskiej (przy Dolnej) czy Hipotecznej (przy Radłowej). Od rzeczki pochodzą nazwy ulic: Dolnej (przebiega w dolinie rzeczki) oraz Mokrej (przy Mokrej Bałutka przecinała obecną ulicę Limanowskiego). Struga swój bieg kończy w Parku na Zdrowiu, gdzie wpada do rzeki Łódki.
Mało kto wie, że Bałutka była również przemysłową strugą. Odprowadzano do niej ścieki fabryczne między innymi z zakładów włókienniczych przy ulicy Dolnej, Zgierskiej, Drukarskiej, Urzędniczej, Polnej, Sierakowskiego czy Hipotecznej. Do rzeki trafiały też ścieki z Bałuckiej Rzeźni (obecnie teren MPO ŁÓDŹ) oraz z trzech browarów.
Dopływy Bałutki
Bałutka miała aż kilkanaście niewielkich dopływów - największe przy ulicach: Marysińskiej, Łagiewnickiej, Zgierskiej, Limanowskiego, Wielkopolskiej, Siewnej. Istniał dopływ z terenu obecnych ogrodów działkowych między ulicami Kwiatową, Plantową, Rabatkową. Kolejny przecinał Krakowską powyżej ulicy Biegunowej.Rzekę uregulowano i ukryto częściowo w podziemnym kanale w latach 30-tych XX wieku. W archiwach ZWIK zachowały się zdjęcia z czasów jej regulacji. Decyzję o zamknięciu Bałutki w podziemnym kanale podjęto ze względów sanitarnych – ówczesnym władzom zależało na zakryciu rzeki niosącej ścieki bytowe i fabryczne.
Niestety, podobny los spotkał wiele rzek, które były ofiarami rewolucji przemysłowej i mechanistycznej wizji świata z nieograniczonym dostępem do zasobów. Dziś, to podejście jest zastępowane nowym ewolucyjno-ekosystemowym rozumieniem zasobów przyrody, który rozwijają m.in. ekohydrolodzy z Uniwersytetu Łódzkiego.
źródło: Uniwersytet Łódzki
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.