Młodzi samorzecznicy działający w Klubie Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team w Łodzi mogą być dumni ze swoich ubiegłorocznych dokonań. Od stycznia 2024 r. aktywnie uczestniczą w realizacji projektu „KŚM - inkluzja NIE iluzja. Partycypacja. Obywatelskość. Samostanowienie”, finansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach Funduszu Młodzieżowego. Celem przedsięwzięcia jest przede wszystkim zmotywowanie młodzieży rozwijającej się w spektrum autyzmu i z niepełnosprawnościami sprzężonymi do kontynuowania dotychczasowej aktywności na rzecz swojej społeczności oraz włączenie do tych działań kolejnych osób.
Realizacji powyższych założeń służyły organizowane cyklicznie spotkania oraz warsztaty wszechstronnie kształtujące i rozwijające kompetencje niezbędne do codziennego funkcjonowania w życiu. Pod okiem doświadczonych ekspertów, wśród których znaleźli się m.in. Dr Nerwica – psychoterapeuta Marcin Matych, psychotraumatolog i interwent kryzysowy Tomasz Bilicki, adwokat Mateusz Cieślak, terapeutka i edukatorka Aleksandra Dulas, młodzież zdobywała umiejętności w zakresie autoprezentacji, troski o kondycję fizyczną i swoje zdrowie psychiczne oraz relacje z rówieśnikami. Istotną rolę w aktywizacji młodzieży spełniły warsztaty z działającymi od dłuższego czasu samorzecznikami – Jankiem Gawrońskim, Bartoszem Błachowiczem oraz dziennikarzem w programie TVN „Autentyczni” Bartoszem Jakubowskim, którzy opowiadali o swoich doświadczeniach w zakresie diagnozy, edukacji, życia codziennego i aktywności zawodowej, a także inicjatywach podejmowanych na rzecz środowiska osób rozwijających się w spektrum autyzmu i ich rodzin. Ponadto kilka spotkań zorganizowanych poza siedzibą fundacji umożliwiło odkrywanie nowych przestrzeni i testowanie rozwiązań w zakresie dostępności dla osób z własnymi potrzebami.
Okazją do wymiany doświadczeń oraz integracji był również Ogólnopolski Zjazd Klubów Świadomej Młodzieży na Farmie Dobra w Lekaszynie, który odbył się 22 czerwca. W wakacyjnej atmosferze samorzecznicy mieli okazje zaprezentować swoje pasje oraz wypracować wspólne założenia działań na kolejne miesiące.
Umiejętności zdobyte w toku spotkań oraz warsztatów były wykorzystywane i wzmacniane na bieżąco podczas wydarzeń inicjowanych przez młodzież. Szczególne znaczenie miały obrady I Okrągłego Stołu Samorzeczniczego KŚM – „Jestem. Mogę. Będę. Samorzecznictwo młodych w spektrum autyzmu”, z udziałem prof. Tony'ego Atwooda – światowej sławy specjalisty w temacie spektrum autyzmu. W serdecznej rozmowie zastało poruszonych wiele istotnych dla młodzieży kwestii dotyczących m.in. wagi i istoty samostanowienia, przemocy rówieśniczej, zdrowia psychicznego, korzyści i zagrożeń płynących z rozwoju technologii.
Ważnym elementem działań samorzeczniczych są prowadzone od kilu lat kampanie społeczne, które w większości aspektów – począwszy od głównych haseł, poprzez postulaty, po ich zróżnicowaną „oprawę” w formie tekstów, filmów, grafik, rysunków itp. – organizowane są przez młodzież.
W kwietniu – Miesiącu Wiedzy na temat Autyzmu – prowadzona była kampania pod hasłem: „Własne potrzeby, wspólne prawa”, objęta honorowym patronatem Rzeczniczki Praw Dziecka mec. Moniki Horny-Cieślak oraz Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Marcina Wiącka. Towarzyszyło jej wystąpienie na Forum ONZ w Światowym Dniu Świadomości Autyzmu samorzecznika Janka Gawrońskiego jako jednego przedstawiciela Europy Środkowo-Wschodniej. Natomiast we wrześniu miała miejsce kampania społeczna „Szkoła przyjazna dla autyzmu. Szkoła przyjazna dla Neuroróżnorodności. Szkoła przyjazna dla każdego człowieka bez wyjątku” również objęta honorowym patronatem RPD i RPO. Postulaty młodzieży dotyczące poprawy sytuacji osób uczniowskich rozwijających się w spektrum autyzmu zostały wówczas poparte m.in. przez Kuratoria Oświaty w Łodzi, Warszawie, Gorzowie Wielkopolskim, Poznaniu, Opolu i Wrocławiu. W ramach realizacji jednego z postulatów kampanii – wprowadzenia Lekcji Różnorodności w każdej szkole – chętni uczestnicy projektu w asyście eksperta edukacji włączającej przeprowadzili tego rodzaju spotkania w kilku łódzkich szkołach. Inicjatywa spotkała się z dużym zainteresowaniem i życzliwym przyjęciem ze strony uczestników.
Do sukcesów samorzeczników należy zaliczyć także sfinalizowanie kilkumiesięcznej współpracy z Radą Miejską w Łodzi, w wyniku której skwer w obrębie ulic Włókniarzy, Żubardzkiej, Inowrocławskiej otrzymał nazwę Skweru Praw Dziecka.
Zaangażowanie młodzieży działającej w Klubie Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team zostało dostrzeżone i docenione szczególnie przez Rzeczniczkę Praw Dziecka, która na początku 2024 r. powołała Jana Gawrońskiego na stanowisko Społecznego Zastępcy Rzecznika Praw Dziecka, a wiosną do grona eksperckiego włączyła kilku aktywistów KŚM działających rzeczniczo w koalicji organizacji młodzieżowych m.in. na rzecz prawa dostępu do psychologa przed ukończeniem 18 roku życia – bez zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
Magdalena Pawlak – Fundacja Autism Team
