Jeśli chcesz wiedzieć, jak się mają do siebie darowizna a zachowek, zajrzyj do kancelariafus.pl – znajdziesz tam więcej informacji.
Co to jest darowizna?
Darowizna to przekazanie majątku innej osobie za życia darczyńcy. Zwykle ma formę aktu notarialnego, jeśli dotyczy nieruchomości. Darczyńca zobowiązuje się do przekazania przedmiotu darowizny, nie oczekując niczego w zamian. Może to być mieszkanie, samochód, pieniądze czy działka.W praktyce darowizna bywa sposobem na przepisanie majątku z pominięciem dziedziczenia ustawowego. Rodzice przekazują dom jednemu z dzieci albo dziadkowie dają wnukowi pieniądze na start. To zrozumiałe. Ale co z pozostałymi członkami rodziny?
Czym jest zachowek?
Zachowek to forma ochrony najbliższych członków rodziny przed całkowitym pominięciem w spadku. Przysługuje zstępnym (dzieciom, wnukom), małżonkowi oraz – w niektórych przypadkach – rodzicom spadkodawcy. Jeśli z jakiegoś powodu nie otrzymali należnej części spadku, mają prawo domagać się zapłaty zachowku.Prawo do zachowku powstaje w chwili ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku. Wysokość zachowku zależy od wartości spadku i liczby uprawnionych osób.
Jak darowizna wpływa na zachowek?
Darowizny dokonane przez spadkodawcę za życia mogą wpłynąć na obliczaniu zachowku. Jeśli darowizna została dokonana na rzecz osoby niebędącej spadkobiercą albo tylko jednego z dzieci, pozostałe osoby uprawnione mogą domagać się uzupełnienia zachowku. Dlaczego?Ponieważ do spadku dolicza się niektóre darowizny dokonane przez spadkodawcę. Ustala się tzw. fikcyjną wartość spadku – uwzględniając wartość darowizn sprzed śmiercią spadkodawcy, o ile miały one istotną wartość.
Drobne prezenty urodzinowe nie mają znaczenia. Ale przekazanie mieszkania, domu czy dużej sumy pieniędzy może prowadzić do obowiązku zapłaty zachowku wobec pozostałych.
Kiedy darowizna wlicza się do masy spadkowej?
Nie każda darowizna wpływa na konieczność zapłaty zachowku. Liczy się moment dokonania darowizny i to, kto ją otrzymał. Dla obliczenia zachowku istotne są darowizny dokonane:
- w ciągu 10 lat przed śmiercią spadkodawcy – jeśli były przekazane na rzecz osób niebędących spadkobiercami,
- w dowolnym czasie – jeśli były skierowane do spadkobierców ustawowych (np. dzieci).
Zachowek od darowizny może przysługiwać, nawet jeśli darowizna została przekazana wiele lat wcześniej. To zależy od stosunków przyjętych w rodzinie i wartości przekazanego majątku.
Jak oblicza się zachowek?
Obliczanie zachowku zaczyna się od ustalenia masy spadkowej. Do niej dolicza się wartość darowizn. Następnie ustala się udział, który przypadłby uprawnionemu w dziedziczeniu ustawowym. Zachowek wynosi połowę tej wartości, a jeśli zstępny uprawniony był trwale niezdolny do pracy – dwie trzecie.Przykład: Spadkodawca miał dwoje dzieci. Jednemu przekazał dom wart 600 tys. zł za życia. Drugie nic nie dostało. Gdy dochodzi do śmierci spadkodawcy, masa spadkowa wynosi 0 zł, ale dom wlicza się do obliczeń. Udział każdego z dzieci w spadku to połowa, a wysokość zachowku to jedna czwarta wartości spadku (czyli 150 tys. zł).
Czy można uniknąć zapłaty zachowku?
Nie zawsze. Jeśli osoba uprawniona zdecyduje się na roszczenie przeciwko spadkobiercy, ten może być zmuszony do zapłaty. W niektórych przypadkach można zmniejszyć wysokość zachowku przez zapisy windykacyjne, umowy dożywocia lub rozważne zaplanowanie przekazania majątku. Warto wiedzieć, że zachowek należy się także w przypadku przekazania majątku w formie zapisu windykacyjnego. Co więcej, w chwili ustalania zachowku liczy się wartość przedmiotu darowizny z dnia jej dokonania, ale ceny z momentu ustalenia zachowku.
Kiedy nie trzeba płacić zachowku?
Są wyjątki. Obowiązku zapłaty zachowku można uniknąć, jeśli:
- osoba uprawniona została wydziedziczona w testamencie (i spełnione są ku temu przesłanki),
- osoba uprawniona zrzekła się dziedziczenia,
- uprawniony odrzucił spadek.
W pozostałych przypadkach zachowek darowizna łączy się w sposób, który może prowadzić do sporu.
Czy warto skorzystać z pomocy prawnej?
Tak. W praktyce wiele osób nie wie, że zachowek należy się nawet wtedy, gdy nie było formalnego spadku – bo wszystko zostało przekazane za życia. Jeśli jesteś osobą uprawnioną lub planujesz dokonanie darowizny, skorzystaj z porady prawnej. Pozwoli to uniknąć konfliktów i nieporozumień w rodzinie.Przy danych stosunkach przyjętych w rodzinie dobrze jest jasno ustalić, kto co i kiedy otrzymał. Pozwoli to uniknąć problemów po śmierci spadkodawcy i koniecznością pokrycia zachowku z własnej kieszeni.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.