Kredyt konsumencki – co warto o nim wiedzieć?

Kredyt konsumencki – podstawa prawna

Masz wątpliwości, czym jest kredyt konsumencki? Jest on dokładnie zdefiniowany. Związane z nim zasady reguluje Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, która stanowi implementację dyrektywy 2008/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki. W tym akcie prawnym (art. 3 ust. 1 i 1a) zawarta jest definicja pojęcia „kredyt konsumencki”. Mówi ona, że jest to umowa o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł (albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska), który jest udzielany konsumentowi. Kredytem konsumenckim może być też nazywany kredyt niezabezpieczony hipoteką, który jest przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego, także jeśli jego wysokość przekracza 255 550 zł. 

Kredyt konsumencki – co to jest?

Czym zatem w praktyce jest kredyt konsumencki? Upraszczając, jest to zaciągane przez konsumenta (niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą lub działalnością zawodową) zobowiązanie finansowe na kwotę nieprzekraczającą 255 550 złotych lub jej równowartości w walucie obcej. Pod tym pojęciem mieszczą się różne kredyty celowe (np. kredyt samochodowy), a także kredyt konsumpcyjny czy kredyt liniowy. Kredytem konsumenckim jest też kredyt przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego, nawet jeśli jego kwota przekracza 255 550 złotych, o ile nie jest on zabezpieczony hipoteką.

Kredyt konsumencki a gotówkowy

Nie dla wszystkich jasne są różnice pomiędzy kredytem konsumenckim a innymi formami kredytów. Dla wielu osób wątpliwości budzi kwestia „kredyt gotówkowy a konsumencki”. Nic dziwnego, ponieważ te dwa pojęcia często są używane zamiennie. Czym się różnią? Jak już wspomniano, istnieje sporo rodzajów kredytów, które można określać jako kredyt konsumencki, a gotówkowy jest jednym z nich.

To po prostu kredyt, który polega na udzieleniu klientowi określonej sumy gotówki na dowolny cel. Jeżeli jest on udzielany konsumentowi, można go nazwać kredytem konsumenckim. Należy jednak mieć na uwadze, że kredyty gotówkowe są także udzielane podmiotom gospodarczym – wówczas nie można ich zaliczyć do grupy kredytów konsumenckich.

Kredyt konsumencki a konsumpcyjny

Inne mylone z kredytem konsumenckim pojęcie to „kredyt konsumpcyjny”. Oznacza ono finansowanie przeznaczone na konsumpcję (na przykład na wydatki bieżące, wyjazd wakacyjny, czy zakup nowego sprzętu do domu). Pojęcie kredytu konsumpcyjnego odnosi się więc do celu, na który przeznaczane są uzyskane w ten sposób środki. Tymczasem pojęcie kredytu konsumenckiego odnosi się do tego, komu może on być udzielony. Kredyt konsumencki może być zatem jednocześnie kredytem konsumpcyjnym i odwrotnie. Nie są to jednak pojęcia, których można używać zamiennie.

Co jeszcze warto wiedzieć o kredycie konsumenckim?

Czym jeszcze charakteryzuje się kredyt konsumencki? Jego umowa musi być zawierana pomiędzy przedsiębiorcą (bankiem, firmą pożyczkową) a konsumentem. Do tej kategorii nie zaliczają się zatem np. pożyczki realizowane pomiędzy osobami prywatnymi.

Warto też podkreślić, że kredyt konsumencki nie jest jednym, odrębnym produktem, a raczej ich grupą. Pojęcie to obejmuje umowy o zróżnicowanym charakterze, do których stosuje się przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. W jej treści (art. 3 ust. 2) wskazane są przykłady umów, które mogą być uznane za umowy o kredyt konsumencki. Są to w szczególności:

• umowa pożyczki,
• umowa kredytu bankowego,
• kredyt kupiecki (faktura z odroczoną płatnością),
• umowa o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia,
• umowa o kredyt odnawialny.

Należy jednak pamiętać, że o charakterze umowy kredytu decyduje nie jej tytuł, ale treść. Jeśli dana umowa spełnia kryteria kredytu konsumenckiego, należy wobec niej stosować przepisy ww. ustawy.

Co gwarantuje ustawa o kredycie konsumenckim?

Ustawa o kredycie konsumenckim zapewnia konsumentom wiele praw. Gwarantuje m.in., że przed zaciągnięciem kredytu lub pożyczki potencjalny kredytobiorca otrzyma formularz informacyjny, zawierający informacje dotyczące:

• rodzaju kredytu i jego całkowitej kwoty,
• okresu spłaty,
• oprocentowania kredytu,
• prowizji za udzielenie kredytu,
• RRSO (rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania).

Konsument powinien otrzymać formularz w takim momencie, aby miał czas dokładnie się z nim zapoznać i go przeanalizować (ustawa nie określa dokładnie, z jakim wyprzedzeniem musi być przedstawiony klientowi). Ponadto bank na życzenie klienta musi sporządzić i przedstawić mu projekt umowy kredytowej. Ustawa określa również jej wymaganą zawartość. W umowie muszą się znaleźć:

• imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwa) i adres (siedziba) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego;
• rodzaj kredytu;
• czas obowiązywania umowy;
• całkowita kwota kredytu;
• terminy i sposób wypłaty kredytu;
• stopa oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania;
• informacje o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki.

Jeśli bank nie wywiąże się z powyższych obowiązków (lub innych wynikających z brzmienia ustawy o kredycie konsumenckim), konsument ma prawo do ubiegania się o swoje prawa i skorzystania m.in. z sankcji kredytu darmowego.

Ustawa określa również rygorystyczne zasady związane z reklamowaniem kredytów konsumenckich – w reklamie należy przedstawić przykład reprezentatywny i przedstawić RRSO oferty oraz inne kluczowe informacje na jej temat.

Nota prawna: Niniejsza treść nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i ma charakter wyłącznie informacyjny.