Zmiany obejmą wszystkich kierujących, ale to rozwiązania dotyczące starszych kierowców wywołały największą falę dyskusji.
Sprawność kierowcy a wiek
Demografowie alarmują: Europa szybko się starzeje. W 2050 roku połowa mieszkańców UE będzie miała co najmniej 50 lat, a liczba osób po 80. roku życia sięgnie ponad 400 mln. W Polsce proces ten przebiega jeszcze szybciej — już w 2030 r. osób w wieku emerytalnym będzie znacznie więcej niż dziś.
– Nie ma precyzyjnego wieku, w którym należy przestać prowadzić pojazd, ale wraz z wiekiem u większości ludzi obniża się sprawność psychofizyczna – wyjaśnia dr Ewa Odachowska-Rogalska z Instytutu Transportu Samochodowego. – Zmniejsza się wrażliwość układu nerwowego, pogarsza się widzenie, słuch i zdolności reakcji. Osoby po 75. roku życia charakteryzują się nawet dwukrotnie dłuższym czasem reakcji w porównaniu do osób młodszych – podkreśla.
Ekspertka zwraca uwagę, że seniorzy często potrzebują o 50 proc. więcej czasu, by ocenić pierwszeństwo przejazdu. Zawężone pole widzenia, gorsza ocena odległości i słabsza wrażliwość na kontrast zwiększają ryzyko poważnych błędów.
Jak wygląda sytuacja w Polsce?
Polskie prawo przewiduje, że kierowcy niezawodowi muszą przechodzić badania lekarskie wyłącznie w kilku sytuacjach: przy wyrabianiu prawa jazdy oraz po poważnych wykroczeniach, takich jak przekroczenie limitu punktów karnych, prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu czy spowodowanie wypadku.
– Badania psychologiczne mogą skłaniać do autorefleksji, wskazywać sposoby rekompensowania braków oraz wpływać na bezpieczeństwo w ruchu drogowym – mówi Odachowska-Rogalska. – Świadomy kierowca może dostosować jazdę, np. zmniejszając prędkość czy unikając tras w godzinach szczytu. Rozsądnym rozwiązaniem byłoby badanie osób chorych, zagrożonych np. demencją – dodaje.
Dane z raportu policji
Według statystyk Komendy Głównej Policji za 2024 rok kierowcy w wieku 60+ byli sprawcami 3866 wypadków drogowych. W ich wyniku zginęło 339 osób, a 4327 zostało rannych. Seniorzy byli również najliczniejszą grupą rowerzystów powodujących wypadki.
Jakie były plany Brukseli?
Komisja Europejska chciała, aby kierowcy po ukończeniu 70 lat obowiązkowo poddawali się badaniom lekarskim co 5 lat. Brak ważnego zaświadczenia skutkowałby automatycznym odebraniem prawa jazdy. W przypadku negatywnej opinii lekarza cofnięcie uprawnień następowałoby natychmiast.
Decyzja Parlamentu Europejskiego
Europosłowie odrzucili propozycję skrócenia ważności prawa jazdy dla osób starszych. Uznali, że takie rozwiązanie mogłoby ograniczać ich mobilność i aktywność społeczną.
Ostatecznie przyjęto rozwiązanie, w którym każde państwo członkowskie samo zdecyduje, czy wystarczy samoocena kierowcy, czy konieczne będą badania lekarskie obejmujące podstawowe testy wzroku i układu krążenia.
Wraz ze starzeniem się społeczeństw problem oceny sprawności kierowców-seniorów będzie coraz częściej powracał. Nowe przepisy mają być kolejnym krokiem w kierunku bezpieczniejszych dróg, ale to od decyzji poszczególnych krajów zależy, jak restrykcyjne będą w praktyce.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.