Stare dowody osobiste wracają do gry. Sprawdź, jak mogą podnieść emeryturę

W wielu domach znajdują się dziś dokumenty, które dla ich właścicieli nie mają już praktycznego znaczenia – a przynajmniej tak im się wydaje. Zielone książeczkowe dowody osobiste, używane przed 2001 rokiem, przeleżały w szufladach dekady. Choć obecnie nie pełnią już funkcji identyfikacyjnej, ich zawartość może mieć wartość dowodową w sprawach związanych z przeliczeniem emerytury. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że znajdują się tam informacje o adresach, meldunkach, a nawet pośrednie ślady zatrudnienia.

Czasem wpisana instytucja, pieczęć lub adnotacja może świadczyć o pracy w danym zakładzie. A to może być wystarczające dla ZUS-u, by uwzględnić brakujący okres zatrudnienia.

Dlaczego kapitał początkowy jest tak ważny?

Zasadniczym elementem, który wpływa na wysokość świadczenia emerytalnego dla osób urodzonych przed 1969 rokiem, jest kapitał początkowy. Wprowadzony wraz z reformą emerytalną z 1999 roku, odgrywa kluczową rolę w systemie mieszanym, który łączy elementy starego i nowego systemu. Problem polega na tym, że osoby pracujące w PRL-u nie zawsze mają pełną dokumentację z tamtego okresu. Likwidacja zakładów pracy, brak przekazanych archiwów, a także nieświadomość pracowników doprowadziły do sytuacji, w której część ich zawodowego życia została "wymazana" z urzędowych rejestrów.

To właśnie z tego powodu warto uważnie przeanalizować, czy w domowym archiwum nie zachowały się jakiekolwiek dowody, które mogłyby posłużyć do udowodnienia zatrudnienia.

Dowody pośrednie – co można przedstawić ZUS-owi?

Jeśli brakuje klasycznych dokumentów kadrowych, ZUS dopuszcza możliwość przedstawienia tzw. dowodów pośrednich. Wśród nich mogą się znaleźć m.in.:

• książeczki zdrowia z pieczątkami zakładów pracy,
• legitymacje służbowe lub zawodowe,
• dawne karty szczepień,
• zaświadczenia lekarskie z adnotacjami o zatrudnieniu,
• wpisy w książeczkach mieszkaniowych,
• a nawet zeznania świadków – byłych współpracowników lub przełożonych.

„Zalicza się do nich tzw. dowody pośrednie – mogą to być dokumenty z miejsca pracy, książeczki zdrowia lub nawet zeznania świadków. Każdy z tych elementów może mieć znaczenie przy ponownym ustalaniu kapitału początkowego” – tłumaczą urzędnicy.

Złożenie wniosku i procedura

Procedura nie jest skomplikowana, ale wymaga przygotowania i staranności. Należy udać się do najbliższej placówki ZUS lub skorzystać z platformy PUE ZUS i złożyć wniosek o ponowne przeliczenie kapitału początkowego. Do wniosku należy dołączyć odnalezione dokumenty lub wskazać osoby, które mogą poświadczyć zatrudnienie.

Co ważne – nie obowiązuje tu żaden termin przedawnienia. Można to zrobić nawet wiele lat po przyznaniu emerytury. ZUS ma obowiązek zbadać każdy dostarczony dokument i ponownie ocenić, czy nie wpływa on na wysokość świadczenia.

Zysk z jednego dokumentu

Choć może się wydawać, że jeden dodatkowy rok pracy to niewielka zmiana, w rzeczywistości może on oznaczać nawet kilkaset złotych miesięcznie więcej. W skali roku to kilka tysięcy złotych, a w dłuższej perspektywie – istotna poprawa budżetu domowego. To szczególnie ważne w czasie inflacji i podwyżek kosztów życia, które szczególnie dotykają seniorów.

„Jeśli posiadamy stary dowód osobisty w formie książeczki, zawarte w nim informacje mogą stanowić dowód potwierdzający zatrudnienie. Może to przełożyć się bezpośrednio na wyższą emeryturę, ponieważ każdy rok pracy wpływa na wysokość świadczenia” – zaznaczają urzędnicy ZUS.

Nie wyrzucaj – wykorzystaj

Zanim pozbędziesz się starych dokumentów, upewnij się, czy nie są przydatne. Domowe archiwum może wpłynąć na Twoją przyszłość. Czasem wystarczy kilka pieczątek w dawnej książeczce zdrowia lub wpis w zielonym dowodzie osobistym, by udowodnić fakt zatrudnienia.

Warto zatem nie tylko przechowywać takie dokumenty, ale także przeanalizować ich treść i, w razie potrzeby, podjąć działania – to może być krok do poprawy emerytury na wiele kolejnych lat.