Tysiące osób mogą skorzystać z pomocy, ale ten zasiłek pobiera tylko garstka

Dla kogo przewidziano świadczenie?

Zasiłek stały jest formą systemowego wsparcia finansowego przeznaczoną dla osób dorosłych, które są całkowicie niezdolne do podjęcia pracy z powodu zaawansowanego wieku lub trwałej niepełnosprawności. Kluczowym dokumentem umożliwiającym ubieganie się o to świadczenie jest orzeczenie:

• o całkowitej niezdolności do pracy wydane przez ZUS, lub
• o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatkowym warunkiem przyznania zasiłku jest sytuacja dochodowa. Przepisy jasno wskazują progi dochodowe, których nie można przekroczyć:

• osoba samotnie gospodarująca: do 776 zł miesięcznego dochodu netto,
• osoba w rodzinie: do 600 zł miesięcznie na członka gospodarstwa domowego.

To oznacza, że wsparcie nie jest dostępne wyłącznie dla osób całkowicie pozbawionych dochodów – wystarczy, że ich dochody nie przekroczą wskazanych progów.

Zasiłek stały w 2025 roku – ile można otrzymać?

Nowelizacja przepisów przyniosła także podniesienie maksymalnej kwoty wypłacanego świadczenia. W 2025 roku wysokość zasiłku może wynieść nawet 1229 zł miesięcznie. Ustalono również minimalną granicę – 30 zł. Ostateczna kwota zależy od różnicy pomiędzy ustawowym kryterium dochodowym a rzeczywistym dochodem osoby ubiegającej się o wsparcie.

W praktyce:

• osoba samotna, która nie osiąga żadnych dochodów, otrzyma 776 zł,
• osoba pozostająca w rodzinie, której dochód na osobę wynosi np. 300 zł, może otrzymać 300 zł (600 zł kryterium – 300 zł dochodu = 300 zł świadczenia),
• maksymalna kwota 1229 zł przysługuje tym, których sytuacja materialna jest szczególnie trudna i dodatkowo spełniają określone przesłanki.

Co liczy się jako dochód?

Pod pojęciem „dochodu” rozumie się wszystkie miesięczne wpływy netto – po odliczeniu obowiązkowych składek oraz podatków. Wlicza się w to:

• emerytury i renty,
• wynagrodzenia z pracy,
• alimenty,
• świadczenia społeczne i rodzinne,
• inne stałe źródła dochodu.

Istnieją również sytuacje, w których niektóre świadczenia są wyłączone z podstawy dochodowej, co może korzystnie wpłynąć na ocenę sytuacji materialnej wnioskodawcy. Warto skonsultować swój przypadek indywidualnie z pracownikiem ośrodka pomocy społecznej.

Gdzie złożyć wniosek? Jak wygląda procedura?

Wnioski o zasiłek stały należy składać do ośrodka pomocy społecznej właściwego dla miejsca zamieszkania. Obecnie dostępne są dwie możliwości:

• złożenie wniosku osobiście,
• wypełnienie dokumentów online – przez platformę Emp@tia lub ePUAP.

Do prawidłowego złożenia wniosku konieczne są następujące dokumenty:

• orzeczenie o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy,
• dokumentacja potwierdzająca dochody z ostatniego miesiąca,
• oświadczenie o jednoosobowym gospodarstwie domowym – w przypadku osób samotnych.

Po złożeniu wniosku, ośrodek ma 30 dni na jego rozpatrzenie. Zazwyczaj w tym czasie pracownik socjalny przeprowadza również wywiad środowiskowy, odwiedzając wnioskodawcę, by ocenić jego rzeczywiste warunki bytowe.

W jakich sytuacjach świadczenie może być odmówione?

Zasiłek nie jest przyznawany automatycznie. Nawet jeśli osoba spełnia wymogi dochodowe i zdrowotne, świadczenie może nie zostać przyznane w przypadku:

• braku współpracy z pracownikiem socjalnym,
• uchylania się od leczenia lub rehabilitacji,
• niechęci do skorzystania z proponowanych form aktywizacji zawodowej.

Zgodnie z przepisami, „świadczenie nie przysługuje osobie, która bez uzasadnionej przyczyny odmawia podjęcia zatrudnienia, szkolenia czy stażu, do którego została skierowana przez urząd pracy lub OPS”.

Czy zasiłek można stracić?

Tak. Istnieje szereg okoliczności, w których osoba traci prawo do zasiłku:

• wzrost dochodu powyżej ustalonych progów (np. po otrzymaniu renty),
• podjęcie pracy zarobkowej,
• zmiana sytuacji życiowej, np. przeprowadzka lub zamieszkanie z inną osobą,
• zatajenie informacji mających wpływ na ocenę sytuacji socjalnej.

Wszystkie istotne zmiany powinny być niezwłocznie zgłaszane do OPS. W przeciwnym wypadku może dojść do obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Świadczenia, które można łączyć z zasiłkiem stałym

Zasiłek stały może funkcjonować równolegle z innymi formami pomocy społecznej, m.in.:

• zasiłkiem celowym (np. na opał, leki, odzież),
• zasiłkiem okresowym,
• dodatkiem mieszkaniowym lub energetycznym,
• świadczeniem pielęgnacyjnym,
• specjalnym zasiłkiem opiekuńczym.

Każda forma wsparcia jest rozpatrywana odrębnie, dlatego warto zapoznać się z ich wymaganiami, by móc efektywnie skorzystać z dostępnych zasobów systemu.

Dlaczego zasiłek stały jest ważny?

Zasiłek stały stanowi dla wielu osób jedyne zabezpieczenie finansowe umożliwiające przetrwanie. To nie tylko pomoc w codziennych wydatkach, ale też mechanizm przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i materialnemu. Jak głoszą przepisy, świadczenie to przysługuje osobom, które „ze względu na wiek, stan zdrowia lub sytuację życiową nie są w stanie samodzielnie zabezpieczyć sobie bytu”.

Co oznaczają zmiany dla społeczeństwa?

Wzrost maksymalnej kwoty zasiłku w 2025 roku i zachowanie niskich progów dochodowych oznacza rozszerzenie dostępu do świadczeń. Z drugiej strony, ustawodawca zaznaczył, że beneficjenci muszą współpracować z instytucjami i wykazywać gotowość do podejmowania działań, jeśli ich stan zdrowia na to pozwala. To sygnał, że system dąży do wspierania, ale nie zastępowania odpowiedzialności jednostki.