Po fazie adaptacji do życia w mikrograwitacji i przejęciu obowiązków od stałej załogi stacji, przyszedł czas na „kosmiczną przeprowadzkę”. Sprzęt, zapasy i próbki zostały przeniesione z kapsuły Dragon do wnętrza ISS. To zadanie wymagało wyjątkowej precyzji. W warunkach nieważkości każdy przedmiot może odlecieć w najmniej spodziewanym kierunku.
Teraz, gdy wszystko już na miejscu, Uznański przystąpił do realizacji pierwszych badań w ramach misji IGNIS. W planie ma aż 13 eksperymentów, z czego jeden przygotowany przez uczniów z Łodzi. Część z nich już ruszyła.
MXene in LEO - czy ten materiał przetrwa kosmos?
W tym eksperymencie sprawdzana jest wytrzymałość ultracienkich materiałów MXene, wykorzystywanych m.in. w elektronice. Chodzi o to, by przekonać się, czy materiały te zachowają swoje właściwości przewodzące mimo działania promieniowania UV i cząstek wysokoenergetycznych na niskiej orbicie okołoziemskiej. W przyszłości mogą one posłużyć jako osłony ochronne, sensory lub elementy ekranów elektromagnetycznych.
Co z kosmiczną kupą?
Human Gut Microbiota - to kolejny eksperyment, który Sławosz rozpoczął w pierwszym dniu badań. Choć może brzmieć zabawnie, to bardzo poważna sprawa. W warunkach mikrograwitacji nawet bakterie w jelitach zaczynają zachowywać się inaczej. A że od nich zależy odporność, trawienie i ogólny stan zdrowia, naukowcy muszą sprawdzić, jak mikrobiota jelitowa radzi sobie na orbicie.W skrócie: analizowane będą próbki kału - sekwencjonowane i badane pod kątem składu, aktywności i metabolitów. To badanie może pomóc odpowiedzieć na pytanie, czy człowiek wytrzyma misję na Marsa… bez rewolucji żołądkowych.
Układ odpornościowy pod lupą
Immune Multiomics - tutaj wkraczamy w zaawansowaną biologię. Eksperyment bada, jak mikrograwitacja, promieniowanie kosmiczne i stres oksydacyjny wpływają na odporność człowieka. Analizowana jest ekspresja genów, obecność konkretnych białek oraz zmiany w metabolizmie.To jeden z najbardziej złożonych eksperymentów całej misji. Pozwala zrozumieć, co dzieje się z ciałem astronauty w warunkach, które dla organizmu są skrajnym wyzwaniem.
Analizując próbki krwi pobrane od astronautów przed, podczas i po ich pobycie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, naukowcy badają, czy komórki odpornościowe zachowują się inaczej w warunkach mikrograwitacji i jak szybko wracają do normy po powrocie na Ziemię.
Gen niesporczaka na orbicie
Czwarty dzień misji, przypadający na 28 czerwca, zapowiada się równie intensywnie. Sławosz Uznański kontynuuje dziś pracę nad rozpoczętymi już eksperymentami, ale do jego harmonogramu dołączają także kolejne projekty: Yeast Tardigrade Gene i AstroMentalHealth.Yeast Tardigrade Gene - to jeden z najbardziej niezwykłych eksperymentów tej misji. Chodzi o niesporczaki. Mikroskopijne stworzenia, które wyglądają całkiem uroczo, ale w rzeczywistości są jak genetyczne maszyny do przetrwania. Są praktycznie niezniszczalne. Nie da się ich ugotować ani zamrozić. Przeżyją bez tlenu i wody. Dają radę w próżni, promieniowaniu, w temperaturach bliskich zera absolutnego i we wrzątku.
Naukowcy chcą sprawdzić, czy tę ich legendarną odporność da się „przemycić” do innych organizmów. W tym celu do drożdży wprowadzono gen Dsup odpowiedzialny za ochronę DNA niesporczaków. Eksperyment, współtworzony przez badaczy z Wydziału Biologii UAM w Poznaniu, ma pokazać, czy zmodyfikowane drożdże lepiej poradzą sobie w kosmicznych warunkach.
Brzmi jak science fiction? To dzieje się właśnie teraz, 400 kilometrów nad naszymi głowami, a badanie przeprowadza Polak!
Zdrowie psychiczne też się liczy
Nie można zapominać o psychice. Trzeba pamiętać, że życie w zamkniętej przestrzeni, bez naturalnego światła, z ograniczonym kontaktem z bliskimi wpływa na kondycję psychiczną astronautów. W AstroMentalHealth, badane są m.in. rytm serca (HRV), aktywność mózgu (EEG) i zdolności poznawcze. Celem jest lepsze zrozumienie, jak wspierać załogi podczas długich, samotnych misji, takich jak lot na Marsa.
Dopiero się rozkręca
Choć załoga Axiom-4 ma spędzić na stacji ISS około dwóch tygodni, to tempo działań jest imponujące. Każdy dzień przynosi kolejne analizy, testy i rejestrację danych, które pomogą nauce lepiej przygotować się do eksploracji kosmosu.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.