Malowanie pisanek na ziemiach polskich było praktykowane jeszcze przed pojawieniem się na tym terenie chrześcijaństwa. Najstarsze z nich odnaleziono podczas prac archeologicznych w okolicach Opola. W rozmowie z PAP dr hab. Katarzyna Smyk z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej wyjaśnia, że forma i symbolika wzorów, które do dziś można spotkać na pisankach pochodzą od Ariów i Persów – mogą liczyć nawet kilka tysięcy lat.
"Są to pisanki, które mogą pochodzić z X wieku n.e. Bardzo wiele podobnych znalezisk jest też w Bułgarii, na Białorusi i Ukrainie. Do końca nie wiadomo, czy miały one takie znaczenie, jak dzisiejsze, czyli stanowiły ozdobę, przynosiły szczęście i dostatek, czy były może rodzajem zabawki pełniącej rolę magiczną. Trudno to jednoznacznie określić, szczególnie w kontekście pisanek znajdywanych np. w prastarych grobowcach" – wyjaśniła dr hab. Katarzyna Smyk.
Skąd pochodzą wzory pisanek? Sięgają nawet kilku tysięcy lat p.n.e.
Badacze odkryli, że na dzisiejszych, tradycyjnych pisankach możemy dopatrzeć się wzorów pochodzących od Persów – starożytnego ludu pochodzenia irańskiego, z kolei ich treść inspirowana jest dokonaniami Ariów, jednego z ludów indoeuropejskich. Jak wyjaśnia dr hab. Katarzyna Smyk, na współczesnych pisankach znajdziemy więc inspiracje wzorami liczącymi nawet pięć tysięcy lat. Tłumaczy również co symbolizuje pisanka: "W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było je znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc".Jak wyjaśnia kulturoznawczyni, tradycja malowania pisanek była bardzo popularna wśród naszych przodków – wręczali je między innymi chłopcom odwiedzającym okoliczne domy w Lany Poniedziałek. W prezencie otrzymywali je także rodzice chrzestni. Jakie funkcje jeszcze pełniły pisanki?
"Skorupki z poświęconych jajek zakopywano też w miejscach, w których chciano zapewnić urodzaj. Wierzono równie mocno w zdrowotną funkcję pisanek. Obtaczano, dotykano nimi chore osoby, aby odzyskały zdrowie. Podobnie postępowano w przypadku zwierząt hodowlanych, aby zapewnić im piękny wygląd, zdrowie i płodność" – tłumaczyła PAP dr hab. Katarzyna Smyk.
Jajka – pisanki przede wszystkim są symbolem nowego życia. Specjalistka wyjaśniła także znaczenie najczęściej wykorzystywanych wzorów – to dzięki nim uważano, że w pisankach tkwi magiczna siła. Do najpopularniejszych motywów, jakie można na nich znaleźć należą roślinne elementy, krzyż, gwiazda, koło i spirala.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.