Ukryte zamienniki w kawie. Wysokie ceny przyciągają nieuczciwych sprzedawców

Światowy rynek kawy znajduje się dziś w jednym z najtrudniejszych okresów od lat. FAO wskazuje, że w 2024 roku ceny kawy wzrosły o 39 procent, a początek 2025 roku przyniósł kolejne rekordy — w lutym kontrakty sięgnęły 4,41 dolara za funt. To efekt zbiegu gwałtownych zjawisk pogodowych:

• suszy w Brazylii,
• spadku produkcji w Wietnamie o około 20 procent,
• powodzi w Etiopii i Indonezji.

Zmniejszona podaż natychmiast podniosła ceny detaliczne. W krajach Europy i USA kawa w kawiarniach podrożała o 20–50 centów za filiżankę. W Polsce natomiast mieszanki premium przekraczają obecnie 100 zł za kilogram, co jest jednym z najwyższych poziomów w ostatnich latach.

Podrabiana kawa i rosnący problem fałszerstw

Wysokie ceny sprawiły, że rynek kawy stał się idealnym polem do działania dla oszustów. W sprzedaży internetowej pojawia się coraz więcej produktów stylizowanych na znane marki, jednak w rzeczywistości nie mających z nimi nic wspólnego. Fałszywe opakowania są przygotowane z dbałością o detale — odwzorowują kolorystykę, typografię i układ graficzny oryginałów.

Największym problemem jest jednak to, co znajduje się w środku. Fałszerze chętnie zastępują część kawy tańszymi surowcami, najczęściej soją. Po wypaleniu jej barwa i aromat są zbliżone do kawy, co sprawia, że większość klientów nie jest w stanie odróżnić podróbki od prawdziwego produktu.

Soja zamiast ziaren kawy — metody stosowane przez oszustów

Soja pojawia się w fałszowanych produktach w różnych formach. Oszuści wykorzystują ją jako:

• mąkę,
• ekstrakt,
• białko roślinne.

Każdy z tych wariantów pozwala zwiększyć masę paczki przy minimalnym koszcie. Dodatek soi nie jest wyczuwalny bez specjalistycznych badań, ponieważ po prażeniu bardzo przypomina ziarno kawy, zwłaszcza w produktach już zmielonych. W efekcie klient płaci za coś, co nie ma wartości deklarowanej na opakowaniu.

Choć soja nie stanowi zagrożenia dla większości osób, problem polega na jej ukrywaniu. Brak transparentności w składzie oznacza, że konsument jest wprowadzany w błąd — nie otrzymuje wyrobu, za który zapłacił.

Reakcja renomowanych producentów i deklaracje jakości

W sytuacji rosnących kosztów część firm mogłaby sięgnąć po tańsze substytuty, jednak uznani producenci stanowczo tego nie robią. Jedną z firm, które jasno deklarują zachowanie oryginalnych receptur, jest Lavazza. Jak poinformowano w rozmowie z „Faktem”, marka nie zmienia składów swoich mieszanek i nie idzie na kompromisy jakościowe, mimo trudności wynikających z sytuacji rynkowej.

Deklaracje tego typu są istotne, ponieważ rosnąca liczba podróbek podważa zaufanie konsumentów do produktów premium. Utrzymanie tradycyjnych składów ma podkreślać, że wysokie ceny wynikają z realnych problemów rynku, a nie z oszczędności na jakości.

Jak unikać podróbek kawy i co powinno wzbudzać czujność

Specjaliści przestrzegają, że w czasie gwałtownych podwyżek konsumenci powinni zachować szczególną uwagę, zwłaszcza przy zakupach online. Do najczęstszych sygnałów ostrzegawczych należą:

• cena wyraźnie niższa niż w sklepach,
• opakowanie o nietypowej jakości nadruku,
• brak informacji o dystrybutorze,
• niepełny skład produktu.

Zakupy w autoryzowanych sklepach nie eliminują ryzyka całkowicie, ale je ograniczają. Fałszerze stale udoskonalają swoje metody, a korzystne ceny mają skłonić konsumentów do zakupu, zanim zdążą dokładnie obejrzeć produkt.

Drożejąca kawa i realne konsekwencje dla klientów

Rosnące ceny kawy na świecie oraz problemy pogodowe w krajach produkujących ziarno tworzą idealne warunki dla rozwoju nieuczciwych praktyk. Konsumenci w Polsce już odczuwają zarówno podwyżki, jak i coraz większe ryzyko zakupu produktu niezgodnego z deklaracją producenta. Fałszywki, wzbogacane soją, są sprzedawane jako pełnowartościowa kawa, a klienci często nie zdają sobie z tego sprawy.

Obecna sytuacja pokazuje, że rynek kawy mierzy się z kryzysem o dwóch twarzach: rosnących cen i spadającej wiary w autentyczność produktów. Świadomość tego zjawiska staje się konieczna, jeśli chcemy uniknąć zaskoczeń w paczkach i mieć pewność, że płacimy za to, co faktycznie zamierzamy kupić.