Wyprzedzanie ciężarówek znów możliwe? Kierowcy osobówek przewidują chaos

Podczas gdy środowisko transportowe ocenia modyfikację jako krok w dobrym kierunku, zwykli kierowcy zapowiadają stanowczy sprzeciw, argumentując, że planowane zasady uderzą przede wszystkim w nich.

Nocne wyprzedzanie ciężarówek – nowe przepisy drogowe wprowadzają zmianę

Obowiązujący od 2023 roku zakaz wyprzedzania przez pojazdy ciężarowe kategorii N2 i N3 oraz zestawy o długości powyżej 7 metrów na autostradach i ekspresówkach z dwoma pasami w jednym kierunku miał uporządkować ruch i poprawić bezpieczeństwo. W praktyce ograniczył działania kierowców ciężarówek, którzy od lat apelowali o złagodzenie przepisów.

Teraz Ministerstwo Infrastruktury zamierza wprowadzić częściową korektę. Wyprzedzanie ma być dozwolone, ale jedynie od 23:00 do 5:00. To właśnie ta konkretna zmiana wywołała największą krytykę wśród kierowców samochodów osobowych. Ich zdaniem ciężarówki, wykonujące manewry w nocy, będą powodować nagłe spowolnienia, oślepiać światłami przy zmianie pasa i zwiększać ryzyko kolizji.

Rzeczniczka resortu, Anna Szumańska, wyjaśnia intencje zmiany:

– Ministerstwo Infrastruktury planuje nowelizację przepisów zabraniających wyprzedzania przez pojazdy ciężarowe (kategorie N2 i N3) na drogach ekspresowych i autostradach o dwóch pasach ruchu. – Rozważane jest dopuszczenie możliwości wyprzedzania przez te pojazdy w godzinach nocnych (23:00–5:00). Zmiana przepisów w zakresie regulującego te kwestie art. 24 ustawy – Prawo o ruchu drogowym jest przewidywana w ramach projektu ustawy, którego celem będzie m.in. wprowadzenie rozwiązań wychodzących naprzeciw oczekiwaniom branży transportowej, w tym w zakresie programu pilotażowego dla określonych pojazdów nienormatywnych – zaznacza.

Kierowcy ciężarówek przyjęli tę decyzję z ulgą. Kierowcy osobówek — z niepokojem.

Protest kierowców i opinia MSWiA – obawy o bezpieczeństwo nocnych przejazdów

Sprzeciw zwykłych kierowców koncentruje się wokół ryzyka, jakie może nieść nocne wyprzedzanie. Wielu podkreśla, że już teraz nocna jazda wymaga większego skupienia, a presja, którą wywierają masywne ciężarówki wjeżdżające na lewy pas, może być trudna do przewidzenia.

W swoich zastrzeżeniach podobne uwagi przedstawia MSWiA:

– Mimo zmniejszonego ruchu w nocy nadal istnieją zagrożenia wynikające z wyprzedzania się dużych samochodów ciężarowych na drogach o dużej prędkości dopuszczalnej. Podczas jazdy w warunkach nocnych prawidłowa ocena odległości i prędkości pojazdu nadjeżdżającego z tyłu, gdy kierujący za pomocą lusterek wstecznych może obserwować tylko światła tego pojazdu, jest znacznie utrudniona. To sprawia, że zagrożenie bezpieczeństwa, mimo mniejszego ruchu, nie jest mniejsze – podkreśla resort.

Kierowcy osobówek wskazują, że nawet chwilowa utrata widoczności przy zmianie pasa przez ciężarówkę może doprowadzić do gwałtownego hamowania na lewym pasie, co w nocy jest szczególnie niebezpieczne.

Europejski punkt odniesienia – nowe przepisy drogowe inspirowane rozwiązaniami z Niemiec

Ministerstwo Infrastruktury broni zmian, argumentując, że nocne wyprzedzanie funkcjonuje już w wielu krajach Europy. Krajem najczęściej wskazywanym jako przykład są Niemcy, gdzie zakaz wyprzedzania ciężarówek obowiązuje w wybranych godzinach, zależnie od landu i natężenia ruchu.

– Przykładem są wyłączenia zakazu wyprzedzania przez pojazdy ciężarowe w Niemczech, gdzie w zależności od landu są wyznaczone w ciągu dnia określone przedziały czasowe obowiązywania tego zakazu, co wiąże się z natężeniem ruchu w tych porach – wskazuje resort.

Transportowcy zauważają jednak, że w Polsce system nie jest tak elastyczny. Niemcy korzystają z oznakowania drogowego, które w razie potrzeby można zmieniać. W Polsce nowe zasady będą sztywno zapisane w ustawie.

Na tę różnicę zwraca uwagę Maciej Wroński, prezes Związku Pracodawców „Transport i Logistyka Polska”:

„Zmiany zbliżone są do rozwiązań niemieckich, ale niestety są mniej elastyczne. W Niemczech zakaz wyprzedzania na autostradowych jezdniach posiadających jedynie dwa pasy ruchu wprowadzany jest za pomocą znaków drogowych. Tam, gdzie wprowadzenie takiego zakazu spowodowałoby więcej szkód niż korzyści, po prostu rezygnuje się z odpowiedniego oznakowania. W Polsce nie będzie to możliwe, gdyż resort planuje zmiany w prawie o ruchu drogowym. Tym samym nie będzie można dostosowywać organizacji ruchu do faktycznych potrzeb.”

Mandaty i punkty karne – konsekwencje dla kierowców

Złamanie zakazu wyprzedzania nadal będzie skutkować wysokimi karami. Zgodnie z art. 92b Kodeksu wykroczeń:

„Kto, prowadząc pojazd mechaniczny, nie stosuje się do zakazu wyprzedzania określonego ustawą lub znakiem drogowym, podlega karze grzywny nie niższej niż 1000 złotych.”

Kary dodatkowe obejmują:

• 8 punktów karnych za naruszenie zakazu ogólnego,
• 15 punktów za złamanie zakazu określonego znakiem B-26,
• 2000 zł mandatu przy recydywie.

Dla kierowców oznacza to, że kilka wykroczeń może skutkować utratą prawa jazdy.

Kiedy wyprzedzanie ciężarówek nadal będzie legalne – wyjątki od zakazu

Zakaz nie obowiązuje w określonych sytuacjach, między innymi gdy:

• droga posiada trzy pasy ruchu w jednym kierunku,
• poprzedzający pojazd jedzie wolniej o co najmniej 10 km/h,
• wyprzedzany pojazd wykonuje prace drogowe.

Policja przypomina również zasady manewru — przede wszystkim konieczność sprawdzenia, czy pojazd za nami lub przed nami nie rozpoczął wyprzedzania, a także obowiązek zachowania szczególnej ostrożności. Zabronione jest natomiast wyprzedzanie w rejonie wzniesień, zakrętów oraz skrzyżowań bez sygnalizacji świetlnej.

Limity prędkości i taryfikator na 2025 rok – najważniejsze dane dla kierowców

Dla samochodów osobowych limity wynoszą:

• 140 km/h na autostradzie,
• 120 km/h na drodze ekspresowej dwujezdniowej,
• 100 km/h na drodze ekspresowej jednojezdniowej.

Ciężarówki powyżej 3,5 t mogą jechać maksymalnie 80 km/h.

Kary za przekroczenia prędkości pozostają wysokie — od 50 zł i 1 punktu karnego do 2500 zł (5000 zł w przypadku recydywy) i 15 punktów.