Brak psychiatrów i miesiące czekania na wizytę

Brak psychiatrów i miesiące czekania na wizytę

– Braki kadrowe są piętą achillesową opieki zdrowotnej. To zaszłość, która wynika z tego, że nie była to atrakcyjna ścieżka kariery zawodowej. Rozwiązania są dwa, przede wszystkim szkolić, udostępniać pomoc, sprawić, że wejście w tę ścieżkę rozwoju zawodowego jest atrakcyjne. Drugi sposób to wciągnięcie wielu innych profesjonalistów do udzielania pomocy – psychoterapeutów, psychologów klinicznych, asystentów zdrowienia, asystentów socjalnych,  terapeutów – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes prof. dr hab. n. med. Jacek Wciórka, psychiatra z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.

Rozwiązanie problemów opieki psychiatrycznej to jedno z priorytetowych zadań Ministerstwa Zdrowia. Od 2018 roku trwa pilotaż centrów zdrowia psychicznego. Nowe rozwiązania mają na celu zwłaszcza pomoc chorym – dzieciom i nastolatkom. Założenie jest takie, że na początkowym etapie dzieci trafią do psychologów i psychoterapeutów. Jeżeli ich pomoc nie będzie skuteczna, pacjenci trafią do środowiskowego centrum zdrowia psychicznego, a jeżeli i to okaże się niewystarczające – wówczas do ośrodka wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej.

– 5-6 tys. lekarzy psychiatrów to liczba, która zbliżałaby nas do krajów, które nie mają takiej przerwy w życiorysie kadrowym. Szczególnie dotkliwy jest brak w zakresie psychiatrii dzieci i młodzieży, bo ich jest kilkuset, a mogłoby być 2-3 razy więcej – ocenia prof. Jacek Wciórka.

W tej chwili, jak to wynika z danych Naczelnej Izby Lekarskiej, w Polsce jest nieco ponad 4,2 tys. lekarzy psychiatrów. Zatem na 100 tys. osób przypada 8,75 lekarzy, gorsza sytuacja jest tylko na Malcie (8,5) i w Bułgarii (8,07). Dla porównania w Niemczech to 26,4, a w Finlandii –24,47, zaś we Francji na 100 tys. mieszkańców przypada nieco ponad 22 psychiatrów. Duży problem, to przede wszystkim zbyt mała liczba lekarzy specjalizujących się w psychiatrii dziecięcej – z danych Sieci Obywatelskiej Watchdog na 7 mln dzieci przypada tylko ok. 400 lekarzy.

– Brakuje także dobrze przygotowanych pielęgniarek psychiatrycznych i psychologów klinicznych, a także chętnych do pracy w sektorze publicznym psychoterapeutów. W Anglii poradzono sobie w ten sposób, że jak zabrakło psychiatrów, to przeszkolono pielęgniarki psychiatryczne, które są świetnymi fachowcami – wskazuje ekspert.

W Polsce został już uruchomiony program szkoleń, a specjalizację psychoterapia dzieci i młodzieży będą mogli ukończyć nie tylko lekarze, ale także przedstawiciele innych zawodów medycznych. Może to rozwiązać problem z dostępnością lekarzy. Jeśli teoretycznie na wizytę u lekarza psychiatry w NFZ czeka się średnio 3-4 miesiące, to w części miast termin znacznie się wydłuża. Tymczasem obecnie pomocy wymaga już kilka milionów Polaków. Z Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego płynie wniosek, że ponad 23 proc. osób doświadcza przynamniej jednego przejawu złego stanu zdrowia psychicznego w ciągu roku.

– Kilka procent wymaga pilnej pomocy, kilkanaście do dwudziestu procent korzysta z pomocy psychiatrycznej. A potrzeby w tym zakresie, przynajmniej raz w życiu, ma około połowy, może trochę więcej niż połowa Polaków – wylicza prof. Jacek Wciórka.

Problem wciąż narasta, pojawiają się nawet aplikacje, które mają pomóc przy spadkach nastroju i złym samopoczuciu. Kontakt z lekarzem za pośrednictwem aplikacji może być jednak niewystarczający.

– Poczucie samotności, osamotnienia, mimo mediów społecznościowych dominuje. Myślę, że nawet ta passa na media społecznościowe wynika z tego, że w realnym życiu człowiekowi brakuje kontaktów, rozmów, przyjaźni – ocenia prof. Jacek Wciórka.

W Łodzi na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego mali pacjenci muszą czekać blisko pół roku, a liczba samobójstw wśród młodzieży rośnie. Czy coś się może zmienić w najbliższym czasie? Pozostajemy z tym pytaniem, które warto zadawać codziennie decydentom…