Zdarza się, że wszczęte kontrole nie dotyczą bieżących okresów, ale wcześniejszych, co do których organ podatkowy podjął pewne wątpliwości w zakresie prawidłowości ich rozliczenia. Nie pozostaje to bez wpływu właśnie na bieg terminów związanych z ich przedawnieniem. Wielokrotnie, szczególnie przy wielości transakcji do skontrolowania czy też międzynarodowego charakteru działalności danego podatnika postępowanie podatkowe ulega znacznemu przedłużeniu. Wynika to m.in. z konieczności analizy obszernego materiału dowodowego, przesłuchania świadków (często przez wiele terytorialnych jednostek organów kontroli skarbowej). Dodatkowo czas ten wydłuża czynny udział podatnika lub jego pełnomocników w toku takiego postępowania. Jednak gdy organ posiada już niezbędny materiał, na podstawie którego władny jest ocenić czy mamy do czynienia z błędami po stronie podatnika, to powinien zmierzać do jak najszybszego zakończenia postępowania i wydania finalnej decyzji.
Organ kontrolny może wydłużyć okres przedawnienia zobowiązań podatkowych?
Jednym ze sposobów na uniknięcie przez organ przedawnienia było wszczynanie wobec kontrolowanego niedługo przed upływem terminu przedawnienia postępowania karno-skarbowego, która to czynność powodowała zawieszenie biegu okresu przedawnienia, co z kolei dawało organowi zapas czasu na ukończenie postępowania i wydania decyzji. Argument do wszczęcia tego postępowania stanowiło podejrzenie popełnienia wykroczenia/przestępstwa skarbowego związane z niewykonaniem przez podatnika zobowiązania podatkowego ustalonego przez organ w toku przeprowadzonej kontroli.Takie działanie organu podatkowego zgodnie z orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dn. 17.05.2016 r. (sygn. akt II FSK 893/14) zostało uznane za ewidentne naruszenie zasady zaufania do organów podatkowych. W tym konkretnym przypadku sąd stwierdził, że wszczęcie postępowania karno-skarbowego nie miało innego uzasadnienia, aniżeli ukrycie biernej postawy organu w toku postępowania podatkowego i nieudolności w jego prowadzeniu. Dalsza argumentacja sądu wskazywała na nadzwyczajność instytucji zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, która stanowi wyjątek od zasady, że każde zobowiązanie podatkowe przedawnia się po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jego płatności.
Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie
Wyjątkowość tej instytucji wynika również z tego, że organy podatkowe winny w pierwszej kolejności dążyć do wyegzekwowania zobowiązania podatkowego przed jego przedawnieniem, albowiem dysponują szeroką gamą instrumentów, które powinny podejmować z odpowiednim wyprzedzeniem. Sąd podzielił również zapatrywanie wyrażone w wyroku Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z dn. 17.07.2012 r. – P 30/11, w którym Trybunał oceniał instytucję zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych), że wyłącznie szczególne okoliczności mogą stanowić uzasadnienie dla podejmowania działań tuż przed upływem tego terminu i ich kontynuację po jego upływie. Podsumowując treść orzeczenia NSA należy stwierdzić, że organy kontroli skarbowej swoje działania powinny podejmować w ten sposób, aby ostateczne wyjaśnienie sprawy nastąpiło przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Dodatkowo, jak sąd słusznie zauważył (przywołując kilka innych orzeczeń sądów administracyjnych), naruszenie zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych może być samodzielną przesłanką uchylenia decyzji podatkowej.Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, jak ważny jest czynny udział podatnika w postępowaniu, bieżąca analiza zaniechań lub czynności podejmowanych przez organy skarbowe w danej sprawie, w celu wykrycia nadużywania przez nich uprawnień i podjęcie decyzji o zaskarżeniu niekorzystnej decyzji, która mogła być wydana z uchybieniem o jakim mowa powyżej.
Materiał powstał we współpracy
z Kancelarią Radców Prawnych Primo Lege
Ossowski Tosik Kuniewski
spółka komandytowa.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.