Szpitalom brakuje 100 mld zł

Szpitalom brakuje 100 mld zł

– Polskie szpitale są w różnej kondycji finansowej. Mamy placówki, które osiągają dobry wynik finansowy i nie mają kłopotów kadrowych, ale mamy też placówki, które mają duże problemy. Tych drugich jest oczywiście więcej z uwagi na to, że to są przede wszystkim szpitale działające na pierwszym i drugim poziomie zabezpieczenia w sieci szpitali. Mają one dosyć słabe możliwości finansowe z uwagi na to, że ich budżety są niewielkie – mówi agencji Newseria Biznes Jarosław Fedorowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali, członek Pracodawców RP.

Trudną sytuację szpitali skupionych w ramach sieci potwierdza również raport NIK. Spośród 29 badanych w 2018 roku placówek większość, bo aż 23, odnotowała ujemny wynik finansowy, a ich koszty przekraczały przychody. Według danych Ministerstwa Zdrowia - zadłużenie wszystkich samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej we wrześniu 2019 roku to kwota 14,3 mld zł, podczas gdy rok wcześniej było o ponad 2 mld mniej (12,6 mld).

!reklama!

Według raportu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych w Polsce zobowiązania tego typu placówek, licząc od 2015 roku, wzrosły z poziomu 1,3 mld zł do 1,7 mld zł na koniec I półrocza 2019 roku. Strata w 120 placówkach w 2015 roku wynosiła około 192 mln zł, w 2018 roku było to już 396 mln zł, a szacunki dotyczące pierwszej połowy 2019 roku mówiły o 593 mln zł. Z apelem do resortu zdrowia o natychmiastowe działanie wystąpiła też Polska Unia Szpitali Klinicznych. W ubiegłym roku przeanalizowano sytuację w 32 placówkach klinicznych i okazało się, że ich skumulowany wynik finansowy netto był o 26,2 mln zł niższy niż w 119 szpitalach powiatowych, zaś zobowiązania krótkoterminowe o 1,1 mld zł wyższe.

Odpowiedzią na te problemy mają być rosnące ostatnio nakłady na służbę zdrowia. Zgodnie z ustawą przyjętą w 2018 roku w 2024 roku mają one sięgnąć 6 proc. PKB.

– Nasze oczekiwania są bardzo wysokie w stosunku do tego, ile jako społeczeństwo przeznaczamy na ochronę zdrowia. Zatem mamy dwa wyjścia: albo zweryfikować te oczekiwania i znacznie je obniżyć, co uważam za niemożliwe, albo też podjąć walkę na wszystkich frontach, aby polskie szpitalnictwo miało się dużo lepiej. Tych działań jest bardzo wiele, począwszy od znacznej poprawy finansowania. Mówimy o pieniądzach rzędu 100 mld zł, które pozwoliłyby naszym szpitalom dzisiaj dokonać skoku w tę przestrzeń, której oczekuje społeczeństwo – mówi Jarosław Fedorowski.

Zadłużenie szpitali powiatowych wynika m.in. także z rosnących kosztów kadrowych. Według szacunków Związku Powiatów Polskich szpitale na wynagrodzenia w 2018 roku wydały 83 proc. swoich przychodów, natomiast w 2019 roku ten odsetek mógł sięgnąć już 90 proc. Podobnego zdania jest Polska Unia Szpitali Klinicznych, która ocenia, że zmieniające się regulacje płacowe zdegradowały cały system płac w szpitalach. Dyrektorzy obawiają się zapowiedzianej w 2020 roku podwyżki płacy minimalnej, która ich zdaniem wymusi dalsze roszczenia płacowe.

– Bardzo dużo pieniędzy wydajemy na kadry. Z jednej strony mamy niedobory, ale z drugiej – także duże problemy z organizacją pracy i optymalnym wykorzystaniem czasu personelu. Lekarze wykonują czynności, które może wykonać pielęgniarka, a pielęgniarki wykonują czynności, które może wykonać asystent medyczny. W sferze organizacyjnej jest sporo do zrobienia – mówi prezes Polskiej Federacji Szpitali.

Inny obszar oszczędności, który jednak wymaga na początku dość sporych nakładów, to transformacja cyfrowa szpitali. Prezes ocenia, że elektroniczną dokumentację prowadzi teraz około 60 proc. placówek. Dobrze zinformatyzowane są obszary administracyjne, takie jak na przykład księgowość czy gospodarka zasobami szpitala, lecz nadal jest problem z dokumentacją medyczną.

Przenoszenie zasobów do wersji elektronicznych wymaga środków finansowych i nakładów pracy, a tych brakuje. Problemem są też sami informatycy – szpitale z niewielkimi budżetami nie mogą przecież konkurować z dużymi korporacjami w przyciąganiu do pracy specjalistów z branży IT.

– Kolejny obszar wyzwań jest związany z kosztami obsługi działalności szpitala, np. utylizacji śmieci, serwisowania aparatury medycznej czy utrzymywania czystości – wymienia Jarosław Fedorowski.

Polska Federacja Szpitali zwraca uwagę także na zmianę podejścia – odejście od myślenia oddziałowego, które określa szpital jako zbiór oddziałów różnych specjalności, w kierunku myślenia wieloprofilowego. Taki model sprawdza się dobrze w innych krajach i można go wdrażać również w Polsce.

– Kolejną sprawą jest współpraca szpitali i medycyny ambulatoryjnej. Szpitale nie zajmują się tylko hospitalizacją, bo wiele z nich prowadzi ambulatoryjną opiekę specjalistyczną, POZ. Tutaj widziałbym pewną szansę w konsolidacji i tworzeniu konsorcjów opieki koordynowanej – postuluje prezes Polskiej Federacji Szpitali.

Na początku lutego Narodowy Fundusz Zdrowia przedstawił Kodeks dobrych praktyk zarządczych w szpitalach, który był przygotowywany przez ponad rok wspólnie z Polską Federacją Szpitali.

– Stwierdziliśmy, że skoro są szpitale, w których stosowane są dobre praktyki – czy to z obszaru informatyzacji, czy zarządzania, księgowości i finansowania, zarządzania kadrami – to warto je popularyzować, zebrać w kodeks i przedstawić innym szpitalom – mówi Jarosław Fedorowski.

Z kodeksu wynika, że zmiany w zarządzaniu placówkami medycznymi nie tylko zwiększają zaufanie pacjentów, ale też skracają czas hospitalizacji i przynoszą oszczędności. 

Warto przypomnieć, że w województwie łódzkim na każde łóżko szpitalne przypadało średnio aż 138 tyś. zł zadłużenia już w 2018 roku. Obecne dane mogą być jeszcze bardziej przerażające...