Będąc w ciąży nie zaniedbaj tego badania

Będąc w ciąży nie zaniedbaj tego badania

– W Polsce rośnie liczba zachorowań na raka piersi, więc siłą rzeczy wzrasta też liczba kobiet w ciąży z tym nowotworem. Jest to związane z tym, że kobiety coraz później decydują się na dziecko. Rak piersi to choroba, która częściej występuje u kobiet trochę starszych. W związku z tym, że w tej chwili kobiety decydują się na dziecko zazwyczaj po 30 roku życia, to część z nich w trakcie ciąży zachoruje na raka piersi – mówi Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld, onkolog kliniczny z Centrum Onkologii w Warszawie.

Chorobę nowotworową rozpoznaje się obecnie statystycznie u 1 kobiety na 1 tys. ciężarnych, a u jednej na każde 3–10 tys. takim nowotworem jest właśnie rak piersi. Wśród kobiet, które zgłaszają się do prowadzonego przez Fundację Rak’n’Roll programu opieki Boskie Matki – rak piersi stanowi ponad połowę zachorowań. Drugie miejsce zajmują  nowotwory ginekologiczne, a dopiero za nimi są nowotwory raka jelita grubego, tarczycy i czerniaki.

– W ramach programu Boskie Matki zwracają się do nas kobiety, które podczas ciąży zachorowały onkologicznie. Wśród naszych podopiecznych kobiety z rakiem piersi stanowią największą grupę. Zaczęliśmy z nimi rozmawiać i przyglądać się temu problemowi. Okazało się, że rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem w tej grupie kobiet i równolegle najtrudniejszym w diagnostyce, ponieważ rak piersi daje dokładnie takie same objawy jak ciąża. To powoduje, że diagnoza raka piersi u tych kobiet jest opóźniona czasem nawet do 7 miesięcy – mówi Marta Ozimek-Kędzior z Fundacji Rak’n’Roll.

Statystyki pokazują, że niestety z roku na rok liczba kobiet z objawami onkologicznymi w ciąży rośnie. Tymczasem aż 75 proc. przypadków raka piersi jest diagnozowanych dopiero po porodzie. Oznacza to, że po prostu najczęściej zostały przegapione w ciąży. Diagnostyka raka piersi u kobiet w ciąży jest opóźniona często nawet do blisko 7 miesięcy w porównaniu do kobiet nieciężarnych. Powoduje to rozwój choroby i pogarsza rokowania.

– Kobiety w ciąży mogą być leczone onkologicznie. Operacja może być przeprowadzona na każdym etapie ciąży z pełnym bezpieczeństwem dla płodu. Natomiast chemioterapia też jest niemal całkowicie bezpieczna w II i w III trymestrze ciąży. Wtedy tworzy się łożysko, To łożysko tworzy barierę, która nie przepuszcza chemioterapii do płodu. W związku z tym kobiety w ciąży, które leczone są chemioterapią, mają jak największe szanse na to, żeby urodzić zdrowe dzieci – podkreśla dr Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld.

W oparciu o tak niepokojące statystyki z inicjatywy fundacji Rak’n’Roll zespół ekspertów z Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników zaktualizował wcześniejsze zalecenia dotyczące wykonywania badania USG piersi u kobiet ciężarnych i karmiących, tak aby poprawić diagnostykę w tej grupie.

– Opublikowaliśmy zalecenia, które mówią, że każda kobieta po 35 roku życia – jeżeli jest w ciąży lub jest matką karmiącą – raz do roku powinna mieć wykonywane USG piersi. To badanie USG ginekolog powinien rozważyć u każdej kobiety w ciąży, jeżeli zauważy cokolwiek niepokojącego, jak na przykład zaczerwienienie albo pogrubienie skóry lub jeśli, wyczuwalny jest jakiś guzek – podkreśla dr Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld.

– Poprosiliśmy o pomoc ekspertów z czterech towarzystw naukowych i tak powstały zalecenia, które pomogą rozwiązać problem opóźnionej diagnostyki. Poza tym jesteśmy obecni na konferencjach naukowych skierowanych do ginekologów położników, przygotowaliśmy materiały edukacyjne, uruchomiliśmy w całej Polsce cykl warsztatów dla lekarzy ginekologów i położników, na których przekazywana jest wiedza, jak prawidłowo wykonać USG piersi u kobiet w ciąży i karmiących. Organizujemy spotkania z mediami, z influencerkami. Bardzo nam zależy, żeby równolegle prowadzić komunikację zarówno do pacjentek, jak i do lekarzy – dodaje Marta Ozimek-Kędzior z Fundacji Rak’n’Roll.

Fundacja Rak’n’Roll, przy wsparciu Philips Polska oraz Fundacji Philips, zainicjowała cykl warsztatów ogólnopolskich dla ginekologów i położników pt. „Boskie USG, czyli sonomammografia u kobiet w ciąży i karmiących”. Ich cel, to wymiana doświadczeń oraz doskonalenie umiejętności wykonywania USG u kobiet w trakcie ciąży i karmienia piersią. Apeluje też do kobiet o zwiększenie czujności, zwracanie uwagi na wszystkie niepokojące objawy i zgłaszanie ich lekarzowi oraz wykonywanie USG zgodnie z zaleceniami.

– Każdego roku na raka choruje około 400 kobiet ciężarnych. Dlatego wspólnie z Fundacją Rak’n’Roll zdecydowaliśmy się na realizację programu wspierającego edukację lekarzy i budującego świadomość na temat wagi badań USG piersi kobiet w ciąży oraz karmiących. Wykonanie tego badania w tym wyjątkowym dla kobiety okresie wymaga szczególnego doświadczenia, dlatego jesteśmy dumni, że w ramach programu zostało już przeszkolonych ponad 100 lekarzy, a jesteśmy dopiero w połowie wspólnych działań – mówi Reinier Schlatmann, prezes Philips w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.

Podkreśla też, że w blisko 60 proc. przypadków to od inicjatywy lekarza zależy, czy kobieta wykona badanie USG. Tymczasem Fundacja Rak’n’Roll wspólnie z Philips Polska przeprowadziły badania z kobietami w przedziale wieku 18–45 lat, które są obecnie w ciąży albo urodziły w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Wyniki są porażające, ponieważ aż 23 proc. kobiet z tej grupy nigdy nie wykonało USG piersi, zaś tylko 22 proc. miało wykonane takie badanie w ciągu ostatniego pół roku, a 24 proc. w ciągu roku.